1 Brede ervaring door samenwerking met ketenpartners 20-06-2013 Ontworpen met veel groen en ruimte om de bewoners een prettige woonomgeving te bieden, is de Tuinstadwijk in Leiden tussen 1920 en 1930 gebouwd. Sinds een paar jaar betreft het een beschermd stadsgezicht. Het is een wijk waar woningcorporatie De Sleutels veel woningen bezit, nu zo'n 90 jaar oud, die toe zijn aan een flinke opknapbeurt. Eerdere ervaringen met een herstructureringsproject in de wijk Oude Kooi, maakten dat de corporatie dit grootonderhoudsproject via ketensamenwerking realiseert. "Om nog breder ervaring op te doen met ketensamenwerking hebben we besloten om in dit project twee aannemers naast elkaar, ieder de helft van het aantal woningen te laten aanpakken", zegt Nicole de Vrij, projectmanager bij De Sleutels. Tekst Petra Snelleman, Heembouw Tuinstadwijk in Leiden 2 In de gebiedsvisie die de corporatie voor de Tuinstadwijk heeft ontwikkeld, is de aanpak in drie fasen opgedeeld. De eerste fase is inmiddels afgerond. 10 juni is fase twee van start gegaan: een groot onderhoudsproject van 252 woningen, inclusief energiebesparende maatregelen. De twee aannemers die in deze fase van het renovatieproject aan de slag gaan, zijn Dura Vermeer Bouw Heyma en Heembouw. Aanvankelijk gestart als twee trajecten die elke aannemer apart zou gaan uitvoeren, wordt het project inmiddels in samenwerking uitgewerkt en voorbereid. De uitvoering gaat in ??n gezamenlijke bouwstroom plaatsvinden. Voor De Sleutels ligt het grootste voordeel van op deze manier samenwerken met een aannemer, in het voortraject. "In deze fase is het belangrijk als opdrachtgever intensief betrokken te zijn. We hebben door de jaren heen een schat aan kennis en informatie over de woningen opgebouwd, en dat is essenti?le input voor het project", legt De Vrij uit. De betrokken architect is Van Schagen Architekten, die op voordracht van de corporatie door Dura Vermeer en Heembouw is geselecteerd en gecontracteerd. Er is wekelijks overleg tussen de vier samenwerkende ketenpartners. Mix van partijen De twee aannemers hebben een VOF opgericht voor hun samenwerking in het grootonderhoudsproject. In de taak- verdeling is sprake van een mix tussen beide partijen. Zo ligt het project- leiderschap bij Heembouw, en het hoofduitvoerdersschap bij Dura Vermeer. De werkvoorbereiding doen zij gezamenlijk en ook het uitvoeringsteam is een mengeling van medewerkers van beide bedrijven. Rob Lansbergen, bedrijfsleider bij Dura Vermeer Bouw Heyma, en Martien Akerboom, bedrijfsleider bij Heembouw, fungeren als projectmanagers. Samen met Nicole de Vrij van De Sleutels vormen zij de kern van het planteam. Dit planteam is vanaf de start tot en met de oplevering bij het project betrokken en heeft een sturende rol. Voor de drie partijen en de andere ketenpartners, zijn de voordelen van deze ketensamenwerking evident, vinden zij. Want door intensief met elkaar de voorbereidingen te treffen, verloopt het project in de uitvoering soepeler, met zo min mogelijk verrassingen en een zo beperkt mogelijke overlast voor de bewoners. "We hebben samen met De Rob Lansbergen van Dura Vermeer (links), en Martien Akerboom van Heembouw. 3 Sleutels dit project ge?ngineerd en daarbij optimaal gebruikgemaakt van de kennis die er bij Dura, onszelf en onze beste co-makers aanwezig is. Zo kom je tot het beste team", vertelt Akerboom. Een stuurteam waarin de drie partijen vertegenwoordigd zijn, zorgt ervoor dat de samenwerking goed gemanaged wordt. "Het meest unieke van deze ketensamenwerking zit in het feit dat wij als aannemers gezamenlijk het project uitwerken en uitvoeren", volgens Lansbergen. 21 bewonersbijeenkomsten Al vanaf de start van het project voor de 252 woningen, is er ? samen met de corporatie ? veel overleg en afstemming geweest met de bewoners. Deze zijn vertegenwoordigd in de bewonerscommissie en de klankbordgroep, waarvan een aantal bewoners lid is. De plannen zijn telkens getoetst bij de klankbordgroep en deze is ook geraadpleegd over de communicatie met de bewoners. Toen de klankbordgroep zich enthousiast toonde, is er een informatieboekje aan de bewoners van de wijk gestuurd. Hierin is onder meer uiteen gezet wat er gaat gebeuren, hoe de planning is, welke partijen aan het werk gaan, welke overlast de bewoners mogelijk kunnen ervaren, en welke vergoedingsregelingen er gelden. Vervolgens zijn de wijkbewoners in kleine groepen uitgenodigd voor informatiebijeenkomsten. In totaal zijn er 21 sessies met bewoners geweest, waarin corporatie, architect, beide aannemers en de bewonersbegeleider met de bewoners in gesprek zijn gegaan over de plannen. Hierbij is bewust voor kleine groepjes gekozen, omdat dit de mogelijkheid biedt veel informatie uit te wisselen en er veel persoonlijke aandacht Bewoners bij elkaar tijdens een van de informatiebijeenkomsten. 4 gegeven kan worden. De sessies vonden plaats in de modelwoning, zodat de bewoners meteen konden zien hoe de woning er na de ingrepen uit zal zien. Volgens de ketenpartners heeft deze gekozen aanpak goed gewerkt, want inmiddels heeft meer dan 75 procent van de bewoners ingestemd met deze, op sommige punten voor hen ingrijpende, plannen. Inmiddels hebben de bewoners van de eerste twee blokken een huisbezoek gehad (koude opname), uitgevoerd door de bewonersbegeleider en de uitvoerder. Hierbij is besproken wat er precies in en aan de woning aangepakt wordt en ook welke extra begeleiding de bewoners mogelijk nodig hebben. Uiterlijk twee weken voor de start van de uitvoering volgde een laatste huisbezoek (warme opname) door de uitvoerder, om alles nog eens goed door te spreken. Via nieuwsbrieven houdt De Sleutels de bewoners op de hoogte over de voortgang van de verschillende projecten in de Tuinstadwijk, waaronder dus dit grootonderhoudsproject. Verbetering energielabel De uitvoering is gestart op 10 juni, waarbij de eerste twee woonblokken (16 woningen totaal) worden aangepakt. De werkzaamheden omvatten het noodzakelijk onderhoud aan het casco van de woningen, waar nodig vervanging van toilet, badkamer en keuken, en het toepassen van energiebesparende maatregelen die leiden tot energielabel C of D (dit is nu F of G). Om het hogere energielabel te kunnen realiseren, wordt het dak van de woningen ge?soleerd, worden de kozijnen vernieuwd en voorzien van HR++-glas, en wordt het klimaat in de woningen verbeterd door het aanbrengen van mechanische ventilatie en toepassing van HR- ketels. De eerste twee woonblokken worden nog voor de bouwvak opgeleverd. Aansluitend zullen de samenwerkende partijen evalueren hoe de uitvoering is verlopen, welke eventuele knelpunten naar voren zijn gekomen, en hoe deze kunnen worden opgelost. Op die manier kan direct na de bouwvak met de uitvoering van de andere woningen gestart worden. In mei 2014 zal het totale project afgerond zijn.