In vrijwel iedere gemeente is de afgelopen drie jaar een initiatief ontstaan dat aan de slag wil met lokale duurzame energie. Het dringt bij steeds meer mensen door dat de wereld voor uitzonderlijke vraagstukken staat. Bernice Notenboom en Andre Kuipers laten in hun recente documentaires geen twijfel over de urgentie tot aanpak van klimaatopwarming bestaan. Het is alle hens aan dek en daarom starten mensen lokaal, in hun eigen buurt, binnen hun eigen cirkel van invloed.

Laten we er niet omheen draaien. Het is gewoon crisis en dat wordt versterkt door demografische ontwikkelingen in veel kleinere kernen, wijken en dorpen pijnlijk zichtbaar. De woningmarkt zit op slot, bouwbedrijven gaan failliet, winkels sluiten dagelijks de deuren, net als publieke voorzieningen zoals buurthuizen, bibliotheken en zwembaden. Tijden veranderen snel, heel snel.

Een gemiddeld dorp van 10.000 huishoudens ziet jaarlijks 16 miljoen euro aan kosten voor elektriciteits- en gasverbruik uit het dorp verdwijnen terwijl de techniek er is om dit geld lokaal te houden met reductie en lokale productie. Dat is goed voor de werkgelegenheid, de woningwaarde, de koopkracht en het vestigingsklimaat. Als ieder dorp of wijk dit zou doen dan gebruiken we de investeringskracht van 13 miljard euro aan energie-uitgaven van alle 7,5 miljoen huishoudens in Nederland per jaar om onze vastzittende economie weer los te trekken. In plaats van deze kasstroom optimaal te benutten, maakt u de energielasten nu alleen maar hoger.

Eigenlijk had het ETS (emissiehandelsysteem) allang moeten werken, maar vanwege geopolitieke belangen durft de EU niet te kiezen en moet u via subsidies de boel repareren. Als het ETS werkt, hoeft u niets te doen. Bij een CO2prijs vanaf 40 euro per ton gaan lokaal alle registers open. Decentrale duurzame energie is dan veel rendabeler dan fossiele brandstoffen. Ieder dorp wordt dan zelfvoorzienend, zeker  nu de buffer-technologie exponentieel beter wordt. Stelt u zich eens voor wat dat met de economie van heel Nederland doet!

Nu kiest de regering echter voor grootschalige ingrepen zoals 18 miljard euro kostende windmolens op zee en even dure en grootschalige windprojecten op land. Heeft u zich wel eens afgevraagd naar wie al dit geld gaat en ten koste van wie dit gaat?

Om toch de lokale initiatieven een beetje tevreden te houden komt u met een postcoderooskorting die niet meer dan 10 miljoen euro per jaar mag kosten, waarvan de uitvoering onmogelijk is gemaakt door een stapeling van voorwaarden en waarvan de kosten via een opslag op de energiebelasting weer door de consument betaald worden. En passant ontkoppelt u de Energie Investeringsaftrek (EIA) van de SDE+ en geeft u aan dat salderen als geheel vanaf 2017 herzien zal worden. Hoe belangrijk vindt de regering de hulp aan die honderden lokale initiatieven nu echt?

Een windmolen draait 15 procent rendement op geïnvesteerd vermogen (SDE+ 2014). Via de opslag duurzame energie, waarvan minimaal 50 procent door de burger wordt betaald, komen al deze miljarden nu voor 99 procent bij de grote energiebedrijven en projectontwikkelaars terecht. Zoals u weet zal de winst hierop ook weer via allerlei slimme belastingroutes afgeroomd worden en helaas valt de CO2-reductie ook nog eens weg binnen het ETS systeem. Daarmee doen al die miljarden van ons dus niks voor de lokale gemeenschappen.

In plaats van de postcoderoos zou de regering een SDE+-lokaalsubsidie speciaal voor VvE’s en coöperaties (en niemand uitzonderen) moeten instellen. Dit moet omdat de burger 50 procent van de energiebelasting en opslag duurzame energie betaalt. Begin deze maand gaven de netwerkbedrijven nog aan dat ons netwerk makkelijk 20 procent lokale invoeding aankan. Onze miljarden euros zijn dan erg goed besteed. Uw gemis aan energiebelasting krijgt u terug door minder faillissementen, meer werk, meer koopkracht, meer investeringen, meer innovatie, meer export en meer leefbaarheid.

Ik vraag van u: lef. Lef om het oude systeem los te laten, lef om de fossiele lobby terug naar huis te sturen, lef om in Europa het ETS te laten werken, lef om een echte decentrale duurzame energievisie te omarmen, lef om te erkennen dat zelfs zonne-energie rendabelere is dan fossiele brandstoffen als u het ETS laat werken en lef om al die burgers die mee willen helpen een kans te geven hun eigen Lokale Energie Feest (LEF) te bouwen.

Ik wens u veel wijsheid (en lef) bij uw afweging.Martijn Messing