De gemeente heeft de primaire verantwoordelijkheid voor het huisvesten van spoedzoekers, statushouders en asielzoekers. Zij roept daarbij de hulp in van corporaties. Als die vervolgens een pand willen transformeren tot woonruimte voor deze kwetsbare doelgroep, stuitten zij op een muur van wetten, vergunningen en andere regels. Transformeren gaat te traag, klonk het donderdag 21 april tijdens de workshop Leren Transformeren bij Portaal in Utrecht. Gooi nu niet de handdoek in de ring, maar doe er nog een tandje bij: accelereren, dat transformeren!
De aanwezige leden van het Expertteam Transformatie (opgericht in 2012), Jean Baptiste Benraad, Irma van Leeuwen en Margaret Zeeman, probeerden in korte bevlogen presentaties de transformatievooroordelen weg te nemen. “Als iemand zo’n vooroordeel aanstipt, dan moet je júist doorpakken. Het is toch verbazingwekkend hoe weinig transformatie er plaatsvindt nu er zoveel leegstand is", opent Margaret Zeeman de middag.
Zeeman is ambassadeur van het Expertteam. Zij heeft in deze rol te maken met de opdrachtgever, maar zij polst ook de behoeften van woningzoekenden. ,,De een wil inderdaad niet aan de rand van een industrieterrein wonen, maar de ander vindt het juist wel lekker rustig. Je moet zo’n pand dan niet meteen op basis van een locatie uitsluiten.”
Het Expertteam biedt mensen die dezelfde taal kunnen spreken als de probleemeigenaar, ook technische, juridisch en financiële experts. Deze deskundigen kan je voor een aantal uren gratis inhuren, om je op weg te helpen. Het Expertteam (rvo.nl) is rechtstreeks te benaderen. Sterker nog: corporaties kunnen tot 2017 een korting van tienduizend euro op de verhuurdersheffing krijgen per verhuurbare eenheid.
“Maak haast, want er is nog veel te weinig gebruik van gemaakt! Het is toch eigenlijk triest dat er nog altijd veel nieuwbouw wordt gepleegd, terwijl er achtmiljoen vierkant meter aan kantoren leegstaat”, vertelt Zeeman die directeur-bestuurder was van Jutphaas wonen in Nieuwegein. “Nieuwegein kende 33 procent leegstand. Dat neemt nu wel af. De verwachting is dat één derde van de leegstaande kantoorpanden te transformeren is.”
Het OTAV is het ondersteuningsteam voor asielzoekers en vergunninghouders. De gemeente kan een subsidie aanvragen op de site van VNG. Ook Opnieuw Thuis kan gemeenten en corporaties helpen bij het huisvesten van vergunninghouders. Zij hebben geen subsidies, maar bieden wel maatschappelijke en contractuele hulp.
Er zijn bijvoorbeeld mooie manieren om een mix aan bewoners te creëren. Laat de reguliere huurder zich via een sollicitatieachtige methode inschrijven voor een woning in een gebouw waar ook statushouders gehuisvest worden. Wie iets aan de integratie wil doen, kan punten verdienen en zodoende goedkoper wonen. Andersom willen statushouders zelf ook vaak graag iets terugdoen. Zo kunnen zij bijvoorbeeld het beheer onder hun hoede nemen tegen een korting op de huurprijs.
Als je het COA belt, omdat je met mensen in gesprek wilt, krijg je ze niet te spreken. Dat blijft een lastig punt, bleek donderdag. “Een ander vooroordeel”, zegt Zeeman, “is dat beleggers niet willen afwaarderen. Maar, dat gebeurt zéker wel.” Daarbij komt volgens Zeeman dat zowel de corporaties als gemeenten vaak niet op de hoogte zijn van mogelijke kortingen. (Zie de sites hierboven.)
Nu goed. De gemeente moet extra mensen huisvesten en roept de hulp in van een woningcorporatie. Je hebt als woningcorporatie een goed gesprek met de wethouder, je schuift al die vooroordelen aan de kant en zet de stap om te gaan transformeren. Je hebt een mooi pand op het oog, laat een Quick Scan uitvoeren en klopt bij de gemeente aan voor vergunningen. Een aantal gemeenten heeft één loket met een kantoor- of transformatieloods en dat is prettig. Anders moet je zelf langs sociale zaken, vergunningen, grondbeheer, parkeren, iemand van milieu en ga zo maar door. De wens van de gemeente Emmen is ook dat dit sneller en makkelijker moet. We moeten samen kijken hoe! De conclusie van donderdag was: gooi nu niet de handdoek in de transformatiering, maar zoek naar verbinders.
“Neem mensen die kennis hebben van transformatie mee!” luidt de kreet van Zeeman. “Zoek verbinders richting gemeente en de markt. Maak gebruik van de subsidies en andere kortingen, pols de behoeften van je (toekomstige) bewoners en gebruik het Expertteam Transformatie. Ze zijn er om te helpen. Laten we nu eerst de leegstand terugbrengen voordat we met nog meer nieuwbouw komen.
Na een kop Indiase soep en quiche spraken we in een intiemere setting verder over de huisvesting van spoedzoekers, statushouders en asielzoekers. De corporatie is er voor kwetsbare groepen, statushouders is zo’n kwetsbare groep. Gemeenten en corporaties moeten niets bij elkaar over de schutting gooien, maar sámen tot een oplossing komen! Vorm een Taskforce dat in contact staat met alle betrokken partijen, een voorbeeldfunctie vervult en het gezamenlijke probleem agendeert.
Nog een probleem dat volgens dit avondgesprek op de agenda moet komen: de regels rondom de opvang in AZC’s. “De regels zijn niet bekend. Je moet bellen, zoeken, hoort van de één wel, van de ander niet..”, klinkt het aan tafel. “Er bestaat bijvoorbeeld een regel waaronder mensen drie maanden lang uit logeren mogen. Dan behouden ze hun zorgrecht en krijgen honderd euro per maand, omdat ze hun bed in de opvang opgeven. Met dit bedrag kunnen ze een bijdrage leveren aan hun logeeradres”, vertelt een medewerker van Portaal die als vrijwilliger nauw betrokken is bij bewoners van een ACZ.
“Deze regel is in principe prima, maar geldt niet voor jongeren van een jaar of 18, 19. Als zij namelijk honderd euro per maand krijgen, ontvangen zij meer dan een werkloze Nederlander van die leeftijd.” Aan tafel wordt verbaasd gereageerd: “Waarom mogen die jongeren dan niet uit logeren? Dan geef je ze tot vijftig euro, in plaats van honderd?”
Een ander voorbeeld van deze ‘dodelijke regelgeving’ is een stel waarvan de vrouw zwanger is. Zij wonen op een kamertje van negen vierkante meter. “Ik vroeg aan het COA of deze mensen naar een grotere kamer kunnen, zodra de baby geboren is. Dit kan niet, want die grote kamers zijn voor gezinnen vanaf vier personen. Dat is het antwoord, of die kamer nu leeg staat of niet”, aldus de medewerker van Portaal. “Laten we dus haast maken met die transformaties.”
Reacties