1 Wat is energiebesparing de bewoner waard? 11-6-2015 De Nederlandse particuliere woningvoorraad staat er in vergelijking met zijn sociale evenknie niet best voor. Huiseigenaren investeren slechts stukje bij beetje in het verduurzamen van hun eigen woning. Renda wil wel eens weten waarom het maar niet lijkt op te schieten met deze doelgroep. Wat doen we verkeerd in de sector? Of zijn er factoren buiten de bouw die belemmerend werken? En: bestaan er oplossingen? Vier professionals die dagelijks te maken hebben met dit vraagstuk geven hun visie. De particuliere renovatiemarkt staat nog in de kinderschoenen. Dit ontluisterende beeld komt naar voren uit de visies van Rob de Jong, directeur Sto Isoned, Reimar von Meding, hoofdarchitect KAW architecten, Jan Kamphuis, directeur BJW Wonen en Ad Straub, onderzoeker en hoofddocent TU Delft. Marketing en productontwikkeling zijn volgens de heren belangrijke aspecten in het aan de man brengen van verduurzaming van de woningvoorraad. Want hoe verkoop je het idee van duurzaamheid aan de eigenaar- bewoner? Is dat door hem te vragen wat hij wil of hem te bieden wat hij wil? Over ??n ding zijn de experts het eens: energiebesparing verkoopt zichzelf niet. En daarom is het van belang particuliere renovatie te koppelen aan iets wat mensen wel graag willen. Bijvoorbeeld een mooie, schone, droge, gezonde en comfortabele woning. De visie van Ad Straub "Dat wat algemeen bekend is over renoveren in de particuliere markt, heeft een sterk anekdotisch en clich?matig karakter. Maar clich?s bevatten natuurlijk een kern van waarheid. De duurzame pioniers zijn hoogopgeleid, zijn bewust en bekwaam bezig met duurzaamheid en willen zeker een voorbeeldrol vervullen. Letterlijk, door hun duurzame woning open te Bron: Donaldytong 2 stellen voor publiek. Volgt na deze pioniers de grote groep vanzelf? Helaas niet. Het zijn andere typen huishoudens die in andere typen woningen wonen, met andere vragen en gedrag en die andere waarden belangrijk achten. Aan de hand van het Stroomversnelling-voorbeeld Huur en Koop, benoemden twintig researchers van het onderzoeksprogramma Real Estate & Housing van de faculteit Bouwkunde TU Delft, in maart 2015 een reeks onderzoeksvragen. Onze bestaande kennis heeft geen of beperkte antwoorden op radicale veranderingen in het aanbod op de renovatiemarkt en heeft ook slechts gelimiteerde antwoorden op het marktgedrag van met name woningeigenaren. Zo weten we niet of verduurzaming van de eigen woning vraag- of aanbodgestuurd is. Is het verstandig vraag en aanbod te bundelen per straat of buurt? En wat is een goed verkoopkanaal voor verduurzaming? Renovatiewinkels gekoppeld aan internetadviezen lijkt veelbelovend, maar we kennen hun succesverhalen nog niet. En er zijn meer vragen. Waarom investeert de ene bewoner wel en de andere niet in zijn eigen woning? Zijn investeringsmomenten nog altijd gekoppeld aan de ontwikkeling die een huishouden meemaakt en de wooncarri?re? Met andere woorden: is dat meestal kort na de aankoop van de woning? Als dat zo is, waarom zijn makelaar-beheerders dan nog altijd buiten beeld gebleven bij de verduurzamingsopgave en zijn banken zo laat wakker geworden? Onbekend is ook wat energiebesparing en comfortverbetering de bewoner waard is, net als de relatie tussen investeringen in de woning, de woonkosten en de verkoopwaarde. Het Europese samenwerkingsverband voor onderzoek Cohereno (zie `Hoe overtuigt u de eigenaar-bewoner?', Renda 2014/6), probeert antwoorden te vinden op deze vragen door voorzichtige conclusies te verbinden aan het gedrag van de duurzame pioniers. Daarnaast is in dit onderzoek beschikbare kennis gebundeld en brainstormen researchers met groepen bedrijven om een nieuw aanbod aan de particuliere klant te kunnen bieden. Frank Kalshoven vatte de kenmerken van dit aanbod mooi samen in zijn column`Het spel en de knikkers: kan de bouwsector opnieuw beginnen?' (de Volkskrant, 29 december 2012): "De kern van de zaak is de klantervaring. Als je de duurste aankoop van je leven doet, een huis of een grote verbouwing, wil je daar als klant blij van worden. Van het resultaat ?n van het proces dat daartoe leidt. Bouwen en verbouwen hoort een feest te zijn." Ook dit is moeilijk te staven met gedegen onderzoek, maar vertrouwen van de eigenaar- bewoner gaat altijd samen met kwaliteitsborging en garanties. In de waardepropositie van aanbieders zijn duurzaamheid, energiebesparing en comfort van belang, maar zeker ook meedenken en -voelen met de eigenaar, de klant centraal stellen en onafhankelijk advies uitbrengen. Hoe onafhankelijk dit advies moet en kan zijn, is weer een ander groot vraagstuk." Ad Straub, onderzoeker en hoofddocent TU Delft en vakredactielid Renda