In Rotterdam zijn zes wijken aangewezen als proeftuin om als eerste de stap te zetten naar een aardgasvrije warmtevoorziening. In Heindijk, gelegen in stadsdeel IJsselmonde in het zuiden van de stad, krijgen sociale huurwoningen, particulier eigendom en enkele utiliteitsgebouwen een aansluiting op het warmtenet. De gemeente, woningcorporatie Woonbron en energiebedrijf Vattenfall delen de eerste ervaringen.

Net als andere Nederlandse gemeenten staat ook Rotterdam voor de opgave om de aardgasaansluitingen van grote aantallen huishoudens en bedrijven vóór 2050 te vervangen door een duurzaam alternatief.

Voor de wijk Heindijk is stadswarmte het meest voordelige alternatief voor aardgas, zo blijkt uit een uitgebreid onderzoek van de gemeente Rotterdam. Het huidige warmtenet van Vattenfall ligt er al in de omgeving. Daardoor zijn de investeringskosten per woning een stuk lager dan bij een all-electric oplossing zoals een warmtepomp. Daarvoor zouden ingrijpende aanpassingen nodig zijn aan de woningen, die veelal zijn gebouwd in de jaren zeventig en tachtig. Met de keuze voor stadswarmte, afkomstig van de afvalverbrandingsinstallatie AVR in Rozenburg, zet de wijk bovendien een belangrijke stap richting een duurzame toekomst. In 2019 bespaarde het warmtenet in Rotterdam al 74 procent CO₂-uitstoot in vergelijking met een gasgestookte warmtevoorziening.

Lydia Hameeteman, programmamanager aardgasvrij bij de gemeente Rotterdam, vertelt dat de overstap naar een aardgasvrij Heindijk in 2016 is gestart. "We hebben eerst een kwalitatief onderzoek onder de bewoners uitgevoerd. Waar zien ze tegenop en hoe willen ze over de werkzaamheden worden geïnformeerd? Toen bleek dat bewoners prijs stelden op persoonlijk contact en een stukje keuzevrijheid. Om die reden hebben we voor de ongeveer tweehonderd particuliere eigenaren in Heindijk de zogenoemde keuzekaart ontwikkeld. Daarmee kan elk huishouden kiezen voor het complete pakket, dus stadswarmte en elektrisch koken, of voor alleen stadswarmte of elektrisch koken. Ook hebben ze de vrijheid om zelf een all-electric of andere aardgasvrije oplossing toe te passen."

Volgens Hameeteman heeft de keuzekaart een bijdrage geleverd aan het draagvlak voor het warmtenet. "Bewoners komen zelf tot de conclusie dat het complete pakket het meest praktisch en voordelig is. Niemand heeft bijvoorbeeld voor alleen elektrisch koken gekozen." Van de particuliere eigenaren moest 30 procent meegaan met de plannen om het warmtenet te ontwikkelen, en dat percentage is ruimschoots gehaald.