Er liggen kansen om de wooncrisis sneller op te lossen door meer aandacht en middelen te besteden aan het beter benutten van de bestaande voorraad gebouwen naast het inzetten op circulaire nieuwbouw. Bijkomende belangrijke voordelen zijn minder gebruik van grond en van materialen. Dit manifest is een oproep aan de politiek om het onbenut potentieel van de bestaande bebouwde omgeving prioriteit te maken en te verbinden met de sociaaleconomische opgaven.

Het is erg moeilijk om een passend en betaalbaar huis te vinden in Nederland. De afgelopen jaren groeide het tekort aan woningen uit tot een nationale wooncrisis. Tegelijk neemt de schaarsheid van grondstoffen en de druk op onze ecologische systemen toe. Omdat iedereen recht heeft op een goede woning en op een gezonde planeet, willen we het tekort aan woningen zo snel en effectief mogelijk terugdringen én binnen de planetaire grenzen blijven. Er zijn een aantal belangrijke uitdagingen.

1. Waar vinden we in ons land de ruimte voor het groeiend aantal huishoudens dat een woning nodig heeft? Het risico op overstroming neemt in allerlei gebieden toe, de uitdagingen rond water en bodem zijn groot. Bovendien is er naast ruimte voor woningen ook ruimte nodig voor een toekomstbestendige landbouw, voor mooie natuur, voor mobiliteit en voor bedrijven. De ruimte in Nederland is schaars en wordt steeds schaarser. We moeten daarom de bestaande gebouwde omgevingen koesteren om op voort te borduren, en ruimte voor woningen te vinden.
2. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat het realiseren van die woningen in samenhang gebeurt met de andere maatschappelijke opgaven en het klimaat zo min mogelijk belast? De nieuwbouw levert nu veruit de grootste bijdrage, maar gebruikt daarbij veel materialen waarvan een deel, vooral cement en staal, zorgen voor een forse uitstoot van CO2. Daarnaast ligt er een grote uitdaging in de verduurzamingsopgave van de bestaande woningen en gebouwen, lage energielabels én de grote funderingsproblematiek.
3. Kunnen we voldoende snelheid maken om het probleem op te lossen? Om het woningtekort terug te dringen is het nodig om veel sneller woonruimte te realiseren dan we momenteel doen. Helaas wordt de nieuwbouw fors afgeremd door gebrek aan bouwruimte, een tekort aan mensen in de bouw en door hogere kosten. De doelstelling om jaarlijks meer dan 100.000 woningen te realiseren lijkt hiermee niet haalbaar.