Het besluit om je huis energiezuiniger te maken neem je meestal samen met je gezinsleden. Ook bij renovaties dienen professionals rekening te houden met de behoeften van het hele gezin. Hoog tijd dus om de spotlight op het gezin te plaatsen.

Voor een gezin is ‘fijn wonen’ het belangrijkste. Het verminderen van het energieverbruik mag dit dus niet negatief beïnvloeden. Maar wat is fijn wonen? Voor vrouwen en mannen betekent dit iets anders en daarmee het energie besparen dus ook. Daarnaast spelen kinderen een rol van betekenis bij de besluitvorming over maatregelen op dit vlak.

De manier waarop gezinnen invulling geven aan ‘fijn wonen’ is van invloed op hun energieverbruik en op hun keuzes voor energiebesparende maatregelen. Dat blijkt uit een kwalitatief opgezet onderzoek van Wageningen Universiteit, Nyenrode Business Universiteit, Hoom en Buurkracht naar de woonbeleving en de besluitvorming binnen gezinnen rondom energiebesparing. In dit onderzoek zijn semigestructureerde interviews afgenomen met 40 heteroseksuele gezinnen in verschillende levensfases (met en zonder kinderen, werkend en gepensioneerd) die recentelijk een isolatie- en/of installatiemaatregel hebben laten plaatsen. In de interviews stonden woonbeleving, de huishoudelijke taken, het energieverbruik van het gezin en het besluitvormingsproces ten aanzien van de aangeschafte energiemaatregel centraal.

Uit het onderzoek blijkt dat vrouwen vooral belang hechten aan een lichte woning, de buurt en een gezond woonklimaat. Het waarderen van een lichte woning kan gerelateerd worden aan het feit dat vrouwen vaker verantwoordelijk zijn voor de woninginrichting, meer contact hebben met de buren en meer betrokken zijn bij de opvoeding van de kinderen. Vooral moeders met jonge kinderen en grootmoeders met kleinkinderen die regelmatig logeren, hechten aan het gezondheidsaspect bijzonder veel waarde en zijn veel bezig met ramen en deuren open en dicht doen, ventilatiesystemen laten draaien en zich zorgen maken over tocht, kou en vocht in huis. In de meerderheid van de keuzeprocessen die onderzocht werden, en waar sprake was van glas-, vloer-, dak- en/of muurisolatie, bleken vrouwen vooral het probleem van tocht, kou, vocht of schimmelplekken binnen de woning aan te kaarten. Overigens bleken ook jonge vaders dit erg belangrijk te vinden. Hieruit valt te concluderen dat een keuze voor isolatiemaatregelen goed te koppelen is aan de woonbeleving van vrouwen, omdat interesse in isolatiemaatregelen vaak voortkomt uit problemen met tocht, vocht en koud en in de woning.

Mannen hechten in het algemeen vooral belang aan een ruime woning en aan gemak, zo bleek uit het onderzoek. Het waarderen van gemak kan gerelateerd worden aan het feit dat alle mannelijke respondenten verantwoordelijk waren voor het grote woningonderhoud: zij klussen en doen de technische dingen (bijv. elektra, leidingwerk) in huis. Vanuit hun verantwoordelijkheid voor deze huishoudelijke taak vinden zij het fijn als dat op een makkelijke manier kan en weinig tijd en moeite kost. Dit kan zich uiten in het simpel gebruik en onderhoud van de woning, maar ook in het gemak bij het warm en koel houden van de woning. Een isolatiemaatregel aanbrengen helpt daarbij. Mannen vormen daardoor in meerderheid het aanspreekpunt voor aannemers en bedrijven. Echter, achter de voordeur vindt vaak een onderhandelingsproces binnen het gezin plaats.