In de periode van 1998 tot en met 2008 is het Nederlandse elektriciteitsverbruik volgens het CBS gestegen van 102,9 TWh tot 124 TWh, ofwel met ruim 20 procent. Voor degenen die dit niets zegt; een TWh komt overeen met een miljard kilowattuur. Deze stijging heeft na 2008 niet doorgezet, sterker nog, het huidige elektriciteitsverbruik ligt nog steeds onder het verbruik van 2008.

De ontwikkeling van de elektriciteitsprijs heeft zich de afgelopen 10 jaar tweeledig ontwikkeld. De groothandelsprijzen voor elektriciteit zijn in de periode 2002 – 2008 in bijna verdrievoudigd tot een absolute piek in de zomer van 2008, net voor het instorten van de economie. Sindsdien zijn de prijzen ruimschoots gehalveerd. De forward-prijzen, de prijzen waarvoor je nu elektriciteit kunt kopen die in de komende jaren wordt geleverd, zijn momenteel lager dan de spot-prijzen, de prijs waartegen je nu elektriciteit koopt die je nu ook verbruikt. In de periode tot en met 2009 was er een duidelijke correlatie tussen de ontwikkeling van de olie- en de daaraan gekoppelde gasprijs en de prijs voor elektriciteit. Deze correlatie is nu veel lager, niet in de laatste plaats door het loskoppelen van de olie- en gasprijs, maar ook door de opkomst van duurzame energie.

Op zaterdag 27 april kopt het FD: “Nederlandse stroomsector wacht ongekende sanering”. PricewaterhouseCoopers heeft in opdracht van Energie-Nederland, de lobbyorganisatie van de in Nederland gevestigde energiebedrijven (je kunt nauwelijks meer spreken van de Nederlandse energiebedrijven, maar dat terzijde) een onderzoek uitgevoerd naar, onder andere, het evenwicht tussen vraag en aanbod. De uitkomsten van het onderzoek zijn klip en klaar: er moet ruim 7,3 GW aan vermogen de markt uit om de gewenste balans te herstellen. Dit komt overeen met ongeveer twaalf elektriciteitscentrales. Het frappante is dat een ECN-rapport uit 2007 liet zien dat er op dat moment 15 centrales nodig waren in de komende jaren met een productiecapaciteit van zo’n 8 GW.

 In 2008 hebben de Nederlandse aandeelhouders (provincies en gemeenten) in NUON en Essent besloten hun aandelen te verkopen. Gelukkig hebben ze die, chauvinistisch als ik ben, aan buitenlandse energiebedrijven verkocht. Achteraf gezien is dit gebeurd op het absolute hoogtepunt van de markt, een briljante zet dus. De bomen groeiden op dat moment tot in de hemel en zij hebben precies op tijd gekapt. De bestuurders van de energiebedrijven bleven op hun roze wolk zitten en maken nu een keiharde landing. De vraag is of er genoeg parachutes zijn. Het zullen in ieder geval geen ‘gouden’ parachutes zijn.