De politiek laat zich steeds stelliger uit over de aanpak van de jeugdwerkloosheid: er moet veel meer worden gedaan aan werk creëren, werk-leeraanbod voor werkloze jongeren, vergroten van het aantal stageplekken, verbeteren van de aansluiting van onderwijs op de arbeidsmarkt en de kwaliteit van het onderwijs, en we moeten korte metten maken met de discriminatie van allochtone jongeren op de arbeidsmarkt. Kleinere klassen, meer aandacht voor individuele begeleiding en daarmee een grotere kans op het behalen van diploma’s.

Maar wat komt hiervan terecht na de laatste verkiezingen? In 2009 koos het kabinet voor een gerichte aanpak om jongeren aan het werk te krijgen. Dat werkte en … werd in 2012 weer afgeschaft. De steun voor jongeren die aan het begin staan van hun carrière, valt totaal weg. Het perspectief voor starters is grauw. De toekomst ligt in de handen van generatie Y, maar ze komen niet aan de bak. En de politiek roept steeds meer, maar doet steeds minder voor jongeren.

Het gaat hier over de kinderen van generatie X (1955-1970). Hun ouders zijn nu de leiders in de politiek en in organisaties. Zelf hadden deze generatie-X’ers in de zeventiger jaren ook te maken met hoge werkloosheid en studiestops, ze werden gedwongen zich om te scholen of om werk ver onder hun niveau te aan te nemen. Daardoor konden ze niet de vernieuwing brengen die nodig was om de organisaties op natuurlijke wijze te updaten. Uit generatieonderzoek van 1999 en 2007, bleek dat ze uiteindelijk wel goed terecht zijn gekomen. Ze waren hoger opgeleid, en hadden betere banen en salarissen dan de generatie voor hen in die levensfase.

Misschien denkt deze generatie X dat het met hun kinderen ook wel los zal lopen. Terwijl er nu echt een wereldwijde crisis gaande is, die dieper grijpt dan die van toen. Generatie Y is thuis heel tevreden met generatie X, daar ervaren ze veel hulp en steun. Maar als leiders vinden ze ‘hun’ ouders te afwachtend, te formeel en ook wat te hiërarchisch. Het lijkt erop dat veel van deze leiders, in de politiek en in organisaties, nog gevangen zitten in verouderde gewoonten van de vorige generatie leiders. Dat, terwijl er nieuwe wegen nodig zijn om de snel toenemende jeugdwerkloosheid op te lossen.

Het werknemerstekort dat op dit moment op de loer ligt vanwege het verlaten van de arbeidsmarkt door de babyboomers (1940-1955), leidt ertoe dat de diversiteit op de werkvloer alleen maar afneemt. Generatie Y komt niet aan de bak en de babyboomers gaan langzaamaan weg. Dan heb je dus nog maar twee werkende generaties over: de Pragmaten (1970-1985) en generatie X. Een organisatie heeft de vernieuwingsimpulsen van alle generaties nodig om vitaal en ‘bij de tijd’ te blijven. Geen wonder dat veel organisaties in het slop zitten of blijven hangen in het oude. Ze missen de innovatie die de nieuwste generatie Y van nature met zich meebrengt. Verouderde gewoonten zijn niet gezond voor mensen en dus organisaties: ze nemen energie weg in plaats van dat ze energie leveren. Een organisatie die te lang doorgaat met verouderde gewoonten krijgt iets doods, het levendige verdwijnt. De manieren van leiden, samenwerken, produceren of diensten verlenen verouderen. Zo krijgt het bedrijf steeds minder klanten en willen steeds minder jonge energieke mensen daar werken. Het bedrijf verliest zijn vitaliteit en sterft energetisch en economisch langzaam af.

Kortom, de jeugdwerkloosheid is niet alleen een probleem van de jeugd. Sociale systemen, zoals organisaties, missen de sociale evolutie, de vernieuwing die generatie Y met zich meebrengt. De collectieve talentontwikkeling van de organisatie blijft hangen en daarmee ook de vernieuwing van de organisatiecultuur. Hoogste tijd dus om samen aan de slag te gaan!

Manager Innovatie, Kennis & Strategie Wonen Limburg