Woningcorporaties lijden al jarenlang aan een imagoprobleem. Ook zonder Youp van 't Hek is het de corporatiesector gelukt zich een slecht imago aan te meten, in het bijzonder in politiek Den Haag. Dat zegt iets over de corporatiesector, maar ook over politiek Den Haag.‘Den Haag’ lijkt zich niet zo te interesseren voor de corporatiesector en voor de volkshuisvesting in het algemeen. Vroeger stonden met name de linkse partijen nog vooraan in de discussies over wonen; in de huidige Tweede Kamer lijken de linkse politici zich er op dit moment nog het minst om te bekommeren. De corporaties zijn ontvriend door zo ongeveer alles aan de linkerkant van het midden. Een VVD-minister (eindelijk een echte minister van Wonen?) runt weer eens de tent, maar in wezen vertegenwoordigt hij gewoon het standpunt van links en rechts samen.

Het Haagse beeld is dat woningcorporaties slecht functioneren en hun taken niet goed, of nog liever ‘ondermaats’, uitvoeren. Er is geld (te) over, de sector is een ideale reddingsboei voor het verlagen van het begrotingstekort. De corporatiesector zelf is het niet gelukt dit beeld te veranderen. En nog erger: naarmate zijn maatschappelijke rol groter werd, werd het imago navenant slechter! Het is een combinatie van te weinig investeren in de politieke relatie en te weinig kritische reflectie op het eigen functioneren. En zoals in het echte leven moeten vervolgens de goeden voor de slechten boeten. Ook letterlijk.Aan de lokale speeltafels van het wonen heerst overwegend een ander beeld. Namelijk het beeld van woningcorporaties die samen met andere partners in het maatschappelijk middenveld en in samenwerking met de lokale overheid tot goede en maatschappelijk zinvolle resultaten komen. Dit zijn corporaties die zich aan lokale medespelers kwetsbaar op durven stellen (zich voor hun daden legitimeren), maar zich ook met hun huurders goed verstaan (van serieus nemen tot zeggenschap geven).De nieuwe Woningwet – momenteel zwevend tussen Tweede en Eerste Kamer – geeft die lokale samenwerking een prettig duwtje in de rug. Daarin wordt nog niet gesproken van  ‘directe aansturing’ – zo snel kan het gaan in ons beleidsinconsistente land. Een vreemde oplossing, zeker omdat de meeste gemeenten daar echt niet op zitten te wachten. Lokale bestuurders beseffen immers al langer dat de maatschappelijke vraagstukken van nu niet opgelost worden met directe aansturing, maar door het professionaliseren en het innoveren van de samenwerking.

De Woningwet doet een appél op professionalisering: voer het overleg ordentelijk, laat je plannen zien, en organiseer dat anderen daarover meedenken. Van dat soort verstandige dingen. Zelf gaan lokale spelers (ook uit financiële noodzaak) in versnelde mate over tot het innoveren van de samenwerking. Daarbij gaat het onder andere om loslaten, meerdere professies in één persoon organiseren, en burgers nu eens echt de ruimte geven. Overheidsparticipatie in plaats van burgerparticipatie dus.Toen Van 't Hek in een conference Buckler van de kaart veegde, was het niet meteen gedaan met het alcoholvrije bier. Zelfs Charlie Sheen vindt het nu lekker! Ook voor woningcorporaties is het nog niet te laat. Het kan nog. Niet te veel verlammen en niet te chagrijnig worden. Vooral blijven staan voor de belangrijke rol in en verantwoordelijkheid voor onze samenleving, samen met al die andere partijen. Juist nu de sociaal-maatschappelijke erosie gaat toenemen. En daarbij niet alleen het lokale speelveld, maar ook politiek Den Haag serieus gaan nemen. Biertjûh?

Directeur en senior adviseur Gerrichhauzen en Partners