Klimaattafels, duurzaamheidsgesprekken, RES-plannen en andere overleggen. Er worden volop plannen gemaakt om te kunnen voldoen aan de doelstellingen behorend bij de verduurzamingsopgave. Ook fabrikanten en ontwikkelaars zijn volop bezig met (nieuwe) oplossingen en innovaties. Maar voordat we gaan kijken welke technieken er komen, moeten we eerst met zijn allen accepteren dát er veranderingen nodig zijn en daar ook naar gaan handelen.

Wat mij betreft is de grootste opgave dan ook het duidelijk maken dat er nog veel moet gebeuren willen we in 2050 CO₂ neutraal zijn. En daar zit meteen een knelpunt, 2050 klinkt nog zo ver weg, het is bijna sciencefiction. Zo ver weg dat we nog best even kunnen wachten, en er komen vast nog wel innovaties waardoor we in één klap die grote CO2-reductie waar kunnen maken. Met al dit soort redenen blijven we ontkennen dat we nu tot actie over moeten gaan, voordat het te laat is. Dat geldt voor alle sectoren maar met name voor de bouw. Daar hebben we het over producten die 120 jaar mee gaan, en niet over (bijvoorbeeld) een auto die na gemiddeld 17 jaar weer uit ons straatbeeld is verdwenen. Als we ervan uit gaan dat alle nieuwbouw op dit moment CO₂-neutraal is, wat nu niet het geval is, dan nog hebben we een renovatieomvang nodig van ruim 250.000 woningen per jaar om de CO₂-uitstoot van woningen naar het gewenste niveau (CO₂-neutraal) te krijgen.

Een groot deel van de mensen die nu leven maakt dat niet meer mee. Dus waarom zouden zij nu stappen moeten ondernemen? Zeg nu zelf, op een feestje is de verduurzaming nu niet direct hét grote onderwerp wat ter sprake komt. Dat gaat eerder over de vakantie, de nieuwe auto of de studie van de kinderen. Allemaal zaken waar je ook je geld aan uitgeeft en wat nét iets meer aanspreekt dan een geïsoleerd dak of een nieuwe installatie. Er is nog geen noodzaak om tot verduurzaming te komen. Er moet meer besef komen voor de consequenties die onze huidige levensstijl heeft en de manier waarop we daar invloed op uit kunnen oefenen. Met de leus ‘van het gas los’ is hier al wel een poging ondernomen. Maar de vragen en reacties zijn meer uit angst dan uit duurzaamheidsbewustzijn.

Gelukkig zijn er ook initiatieven waar verduurzaming voorop staat, en waar de bewustwording van verduurzaming wordt versterkt. Een aantal voorbeelden uit mijn praktijk.

Het afgelopen jaar mocht ik een aantal lessen op een basisschool verzorgen over het thema duurzaamheid. Een goede manier om eens te kijken wat kinderen van 10-11 jaar al weten over duurzaamheid. De eerste les hebben we breed gesproken over wat duurzaamheid is, dat dit dus meer is dan energiegebruik, en dat alles wat we doen een effect heeft op de CO₂-uitstoot. Auto en vliegtuig kwamen natuurlijk snel aan bod, maar de impact van het eten van vlees, of de kleding die je draagt was minder voor de hand liggend. Aan het einde van de les hebben we gezamenlijk een quiz gemaakt over de CO₂-voetafdruk. En juist de argumentatie die de kinderen gebruikten om tot de antwoorden te komen gaf aan dat ze na deze eerste les al aardig op de hoogte waren. Het was voor hen schokkend om te zien dat de CO₂-uitstoot van een vliegreis naar de ander kant van de wereld even hoog was als de hele jaaruitstoot CO₂ van een gezin.

In een volgende les zoomden we in op de gebouwde omgeving. Hoe woon je nu en wat kun je aan je woning doen om de CO₂-uitstoot te reduceren? Isoleren, glas vervangen, of toch een warmtepomp? Ze zijn er nu allemaal wel achter dat alles met zonnepanelen oplossen niet gaat passen op hun eigen dak. Dit voorbeeld laat zien dat het goed is om vroeg te beginnen met het creëren van duurzaamheidsbewustzijn. En je staat verbaasd met welke vragen ze thuiskomen, waar wij als ouders nog nooit over hebben nagedacht.