Zijn naam stond op de uitnodiging voor de Renda Denktank op 11 januari jl. en trok veel bezoekers. Groot was de teleurstelling toen Jack van der Veen niet kon komen. Je zou kunnen denken dat we nu al voldoende over ketensamenwerking hebben gesproken; maar dat blijkt niet het geval.

Jack van der Veen is met zijn leerstoel op Nyenrode een deskundige op het gebied van ketensamenwerking. Zelf heeft hij een achtergrond in de logistiek waar ketensamenwerking al veel langer een belangrijk thema is. Samen met Marcel Noordhuis heeft hij onderzoek gedaan om beter zicht te krijgen op toepassingen in de bouw en het stemt hem nog altijd niet vrolijk. Dit betrof het onderzoek van Noordhuis uit 2015: De waarde van ketensamenwerking. Hierbij zijn veel partijen in de bouw ondervraagd naar de ketensamenwerkingen waar zij op dat moment bij betrokken waren. Veel van deze samenwerkingen bleken bij nadere bestudering niet aan de definitie van ketensamenwerking te voldoen. In een echte ketensamenwerking maak je afspraken over een proces en niet over een project. Zo kun je het lerend vermogen in de keten houden en daar dan ook gezamenlijk de vruchten van plukken. Er wordt blijkbaar veel over ketensamenwerking gepraat in de bouw en bij de opdrachtgevers, maar nog altijd niet veel aan gedaan.

Wat is de essentie van ketensamenwerking?
“Ketensamenwerking kan plaatsvinden binnen organisaties of tussen organisaties. Interne ketensamenwerking betreft de samenwerking tussen afdelingen of bedrijfsonderdelen. Externe ketensamenwerking is de samenwerking tussen verschillende bedrijven in de keten, bij voorkeur met de opdrachtgever erbij. Wat voor beide v geldt, is dat het als een eenheid moet functioneren. De verschillende onderdelen van de keten moeten als een team opereren. De metafoor met voetballen is een makkelijke in deze tijd: het gaat er niet om dat alle spelers individueel beter gaan spelen maar dat het team beter gaat spelen. Er moet een besef zijn dat het eigenbelang wordt gediend door langdurig samen te werken aan een gemeenschappelijk doel. Dat je samen beter gaat presteren zodat klanten jou gaan aanbevelen bij derden. Essentieel is dat het gemeenschappelijke doel boven de eigen belangen wordt gezet. Terug naar het voetbal: niet dat de spits denkt, als ik een doelpunt maak dan kom ik eerder in beeld voor een goede transfer. Maar, laat ik ervoor zorgen dat we als team maximaal presteren.”

Zijn de tijden veranderd waardoor ketensamenwerking niet meer hoog op de agenda staat?
“Marcel en ik zijn met het eerder genoemde onderzoek gestart voor de kredietcrisis. Niemand in de bouwketen wilde naar ons luisteren. Ketensamenwerking stond niet op de agenda. De crisis bracht hier verandering in, voor een aantal partijen was de urgentie duidelijk. Na de crisis vallen partijen weer terug in hun oude gewoonten. Echter, we hebben nu een andere crisis, de crisis dat we niet meer aan toeleveranciers en mensen kunnen komen. Ik zie maar weinig partijen die zich realiseren dat ze hier veel minder door zouden zijn geraakt, als ze beter in de keten hadden samengewerkt. De eeuwige focus op aanbesteden op prijs - zowel door de opdrachtgevers als ook door hoofdaannemers - breekt je namelijk nu op. Je hebt niets voor de lange termijn opgebouwd en je stuurt alleen op een financieel businessmodel voor de korte termijn.”