'Hij gaat het niet overleven.' 
'Hij moet zijn leven lang in een instelling blijven.'
'Hij zal nooit naar het reguliere onderwijs kunnen.'
'Hij kan niet zelfstandig wonen.'
'Hij zal geen normale baan kunnen vinden.'

In zijn leven kreeg Nik van Hoogstraten (29) nogal wat negatieve uitspraken om zijn oren. Geboren als een gezonde jongen, kreeg Nik op tweejarige leeftijd een hersenvliesontsteking. Dit werd echter niet op tijd herkend, met als gevolg dat hij blijvende schade aan zijn hersenen overhield. Een interview met een doorzetter, een jonge man die zich niet liet inperken door de vele stempels van professionals, en zo uiteindelijk een boegbeeld werd van de inclusieve samenleving.

“Na drie maanden kwam ik uit het ziekenhuis. Dat was al een meevaller, want aanvankelijk was de prognose dat ik het niet zou overleven. Ik moest alles weer opnieuw leren. Van een gezonde peuter was ik veranderd in een druk en dwingend kind, dat zich niet kon concentreren. En ik liep volgens alle ontwikkelingsstatistieken achter. Op mijn vijfde ging ik naar een internaat, daar heb ik tot mijn negende gewoond. Ik heb daar goede herinneringen aan; ik woonde in een gezinssituatie, bij gastouders, met vier andere kinderen. Ik kreeg daar structuur en regelmaat. Mijn gedragsproblemen waren niet over, maar wel veel hanteerbaarder. Totdat deze gastouders met pensioen gingen. Toen kwam ik terecht in een veel grotere instelling, zonder gezinssituatie. Dat voelde onveilig. Ik kon dat toen niet verwoorden, maar ik voelde het wel. Een voorbeeld: in het gastgezin werd ik ’s morgens gewekt. In de instelling moest ik zelf mijn digitale wekker zetten. Maar ik kon die niet eens lezen. Dat is een van de gevolgen van mijn hersenaandoening. Er werd van ons een grote mate van zelfstandigheid verwacht: zelf koken, zelf boodschappen doen. Maar ik kon dat helemaal niet aan. En dus ben ik, met veel begeleiding, weer thuis gaan wonen. En ik ging naar het speciaal onderwijs.”

Nik kijkt met gemengde gevoelens terug op die periode. Jong als hij was, had hij haarfijn in de gaten dat hij ‘anders’ was en ook zo werd behandeld. “Ik ging niet naar een ‘normale’ school. Ik had geen sociale contacten. Ik werd ’s middags met een speciaal busje thuisgebracht, voor het oog van het hele dorp. Dan krijg je een stempel, dan wordt er op een bepaalde manier naar je gekeken. Tegelijkertijd zag ik dat mijn broertje zich normaal ontwikkelde: hij begon uit te gaan, had veel vrienden, kreeg een vriendinnetje. Ik had het gevoel dat ik niet honderd procent meetelde in de wereld. En dat was heel rot. Mijn gedragsproblemen op school bleven. De leerkrachten dachten dat ik het niet kon, en boden me nog minder uitdaging, waardoor ik me nog moeilijker ging gedragen.”

“Toen ik in de gaten kreeg dat dat kwam omdat ik onder mijn niveau werkte, heb ik net zo lang doorgedramd tot ik naar een gewone school mocht. Zo kwam ik op het mbo terecht. Ik ging vormgeving studeren. Ik wilde decorbouwer worden, dingen maken, presenteren. Dat ging me goed af. Ik deed examen en haalde negens en achten. En een vijf. Voor Nederlands, want ik kan niet goed lezen en schrijven. Ik zakte, omdat je geen onvoldoende mag hebben voor Nederlands. Dat was een harde klap. Ik heb er hele nachten van wakker gelegen. Ik hoorde nergens meer bij. Ik hoorde niet bij de studenten, niet bij de werkenden, ik had geen vrienden, woonde thuis en was eenzaam. Ik kon nergens aansluiting vinden.”