Gaat dit met onze wijken ook weer gebeuren? Hoe hip kan een portiekflat worden? Het is inmiddels wel duidelijk dat er veel redenen zijn om de grootschalige (dat woord alleen al; we willen maatwerk!) uitbreidingen in het weiland niet meer aan te vangen. De toekomst van de bouw ligt in de bestaande stad, en de toekomst van de stad zelf ook. Kleinschaligheid en identiteit zijn daarbij trefwoorden. De bestaande stad heeft een identiteit, hoe je er ook over denkt. Die wordt door inwoners zelf over het algemeen goed aangevoeld. Een jarenvijftigportiekflat biedt ruimte, hoeft niet duur te zijn en biedt daarmee ook financiële ruimte om er iets van te maken.

Ik pleit ervoor om de toekomstige bewoner dat zelf te laten doen. Creatieve mensen zien kansen, die moeten niet een keurslijf in, die maken hun omgeving zelf. Harm Valk signaleerde in zijn blog ‘Verlost uit de houdgreep?’ een onderstroom bij particuliere eigenaren. Nou, dat doet hij in goed gezelschap: je kunt geen krant openslaan of je struikelt over particuliere initiatieven. Op veel vlakken, van succesvolle zonnestroomprojecten, tot stadslandbouw, tot eigen buurten.

Particulieren doen dat, ze omdat ze zichzelf blijven herkennen in projecten die ze zelf starten. Projecten die lokaal geworteld zijn, als je het toch over stadslandbouw hebt. Zo’n project start je niet alleen, de sociale netwerken helpen om snel gelijkgestemden te vinden. En dan helpt het ook als je elkaar kan ontmoeten in een buurt die al bestaat, waar je naartoe kan gaan om elkaar te wijzen op kansen en mogelijkheden. In een uitgewoonde woning kijk je om je heen, en zie je hoe de zon staat en wat het uitzicht is. Je medestander wijst op een andere invalshoek, een andere kans. Kom daar eens om met een bouwtekening of artist impression. Je wijst elkaar in een bestaande buurt op plekken of zaken die snel zouden moeten veranderen, voordat je daar in gaat investeren. Vanuit die ontmoeting op de plek, in real life, gaat er energie stromen.

Het experimentele karakter van zelf ontwikkelen is er wel af. In de bestaande voorraad klussen aan woningen, portieken of hele flats is de volgende stap. Een stap met een vliegende start, omdat die voorraad er al staat. Je moet er even doorheen kunnen kijken, maar dat kunnen mensen bij bestaande bouw uiteindelijk beter dan met dat weiland. Daar wil je eigenlijk vooral óverheen kunnen blijven kijken.

Senior adviseur Urbannerdam en zelfstandig adviseur bij Hans Vos Advies