Het opzetten van een buurtenergiebedrijf betekent meteen organisatie van een gemeenschap.

Buurtenergie zorgt dat mensen samen besluiten nemen over aankopen. De transactiekosten gaan omlaag, omdat zij deze delen. Gaan mensen daarnaast samen produceren, dan kunnen zij werkuren, transport, materialen en kennis veel eenvoudiger alloceren dan een grote energiemaatschappij. Dit reduceert de overhead en brengt de transactiekosten verder omlaag.

democratie

Mensen organiseren buurtenergie vaak als vereniging of coöperatie, en dat zijn rechtsvormen die democratische besluitvorming eisen. Dit draagt bij aan de democratie in het algemeen die groter wordt omdat mensen over meer democratisch gaan beslissen dan voorheen. Burgers gaan niet alleen energie zelf leveren en terugleveren, maar ook democratie!

Slagen bewoners er in om een buurt te creëren met lage energiekosten, dan werken zij aan behoud van koopkracht. Daardoor kunnen mensen onder meer hun premies blijven betalen, en van hun uitkeringen leven, en daarvan profiteren pensioen- en zorgverzekeraars. Ook kunnen mensen belastingen betalen en daarvan profiteert de overheid. Die profiteert nog langs andere wegen, bijvoorbeeld omdat mensen minder een beroep doen op de bijstand. Door te werken aan een waardevolle buurt, zorgen bewoners bovendien voor een veilige investering in vastgoed.

Deze inverdieneffecten zijn niet voor het buurtenergiebedrijf. Dat profiteert wel direct van lage transactiekosten, maar niet van meer gemeenschap of democratie, althans niet in de prijs voor energie. Op die prijs moet het buurtenergiebedrijf concurreren met gangbare energiemaatschappijen. Een buurtenergiebedrijf kan de concurrentie aangaan door te hameren op zijn maatschappelijke meerwaarde, maar is de klant daar gevoelig voor?

Of doen buurtenergiebedrijven samen er goed aan om pensioen- en zorgverzekeraars, de overheid en vastgoedbeleggers duidelijk te maken dat zij inverdienen zonder daarvoor iets terug te doen? Het zijn nu free riders, die er misschien beter aan doen investeerders te worden in buurtenergie, zodat zij daaraan nog meer kunnen verdienen. Is zo’n lobby mogelijk, gaan verzekeraars, overheden en beleggers plat voor het argument dat buurtenergie ze geld oplevert? Inspanningen om buurtenergie te stimuleren van verschillende gemeenten en van de Noordelijke provincies wijzen wel degelijk in deze richting. Nu anderen nog.