Nieuwe lokale energiecoöperaties worden vaak geïnspireerd door andere voorbeelden in Nederland. TexelEnergie wordt door velen als voorbeeld gesteld. De NHEC en sinds kort ook Grunneger Power leveren energie via hun eigen whitelabel. LochemEnergie, De Amelandse Energiecoöperatie en Morgen Groene Energie uit Nuenen kozen voor een zo genaamde wederverkopersconstructie.

In de afgelopen twee jaar heb ik vrijwel iedereen gesproken en ben ik zelf onderweg geweest met de oproep om vooral samen te werken. Ik ben van mening dat het verdienen aan bestaande levering geen doel op zich is, maar dat het gebruik van de bestaande energienota een belangrijk middel is om energiebesparende en -producerende maatregelen achter en rond de voordeur van onze leden te realiseren en te financieren. Het voorkomen van verlies aan koopkracht door het alsmaar stijgen van de woonlasten heeft topprioriteit en het is gelijk heel duurzaam. Om dit te realiseren hebben we als lokale coöperaties een energieservicebedrijf nodig.

Dit energieservicebedrijf is niets meer en niets minder dan een veredeld administratiekantoor in dienst van de lokale coöperaties en terug- en doorlevering van energie is een van de diensten. De lokale coöperatieve vereniging is daarnaast een lokaal verbindend platform waar de kleinverbruiker zich kan verenigen om met de lokale stakeholders aan de slag te gaan om de woonlasten van de inwoners van de lokale gemeenschap betaalbaar te krijgen (of te houden). Ik verwijs hiervoor graag naar een bijzonder goed artikel van Professor Anke van Hal, met als titel, ‘Kennis van gedrag is missing link’. De psychologie leert ons dat we op maat (dus lokaal) de vraag moeten helpen stellen en daarna pas met een passend lokaal aanbod moeten komen dat stapje voor stapje uitgebreid kan worden.De kleinverbruiker heeft een steeds dringender wordende vraag: “Help mij mijn woonlasten te beheersen!” Maar als hij deze vraag aan de markt stelt, krijgt hij een divers en onoverzichtelijk voorstel met niet te vergelijken prijzen aangeboden. Moedeloos geworden blijft de kleinverbruiker dus op zijn krent zitten waardoor er uiteindelijk niets gebeurt.

Als we niks doen aan de energieconsumptie van de oude woningvoorraad, wordt deze meer en meer onverkoopbaar en ondertussen kampen de banken met steeds meer probleemhypotheken, woonstichtingen met huurders die de huur niet meer kunnen betalen en gemeenten met een forse toename van de kosten voor bijzondere bijstand. Kortom, iedereen heeft een groot belang bij het reduceren van de woonlasten: de mensen, de maatschappij, de ecologie, de instituties en de bedrijven.

Het verkopen van energie aan de lokale gemeenschap om geld te verdienen gaat derhalve volledig voorbij aan de vraag van de kleinverbruiker. Die ga je dan als klant werven om je eigen broek op te kunnen houden terwijl dit niet de vraag van de kleinverbruiker is. Hij wil hulp bij het formuleren van het juiste antwoord op zijn vraag: “Hoe krijg ik mijn woonlasten omlaag, wie kan mij daarbij helpen en wie kan ik vertrouwen?” Dit antwoord krijgt hij wel als lid van een coöperatie die als doel heeft de woonlasten te verlagen, maar misschien niet als klant van een energiebedrijf, ook al is dat een coöperatie.

Ik nodig dan ook graag de lokale energie-initiatieven en de andere belanghebbenden bij het verlagen van de woonlasten voor de kleinverbruiker uit de krachten te bundelen om de kleinverbruiker te helpen. Dit vraagt om een vertaling van algemene kennis (zoals bijvoorbeeld in de Toolkit Bestaande Bouw) naar de specifieke lokale situatie. Daar hoort ook zorg voor lokale werkgelegenheid bij en verantwoorde financiering op basis van de kasstroom van de huidige energienota. Daarvoor is weer het gezamenlijke energieservicebedrijf nodig.

Vertrouwen is hier het sleutelwoord. Alles wat groot is en naar beleving van de mensen ver weg zit, verliest steeds meer het vertrouwen. Grootschalige, geldverspillende reclamecampagnes zijn een groeiende doorn in het oog van de kleinverbruiker die kampt met veel te hoge woonlasten. De lokale coöperatieve samenwerking kan dit vertrouwen herstellen maar dan moet het probleem van de leden wel op de juiste wijze opgelost worden, met hen en niet ten koste van hen.