Er zijn vrijwilligers die houden van projectontwikkeling, en dat nog goed kunnen ook. Mooier kan het niet, maar laten we eerlijk zijn, de meeste actieve bewoners brengen dit niet lang op. Toch raken ze erin verzeild, omdat de meeste besparing en verduurzaming van energie nu eenmaal gaat door middel van projectontwikkeling. Begonnen als enthousiaste vrijwilliger zit je plotseling met begrotingen, vreemd vermogen en rechtspersonen. Dat was niet de bedoeling, en het project gaat zo langzaam, terwijl het je te doen is om het energieneutraal maken van de eigen omgeving en dat vergt wel honderd projecten. Daarvoor mensen enthousiast krijgen was de bedoeling. Hoe zwem je weer uit deze fuik, en zorg je tegelijkertijd dat steeds meer mensen enthousiast worden en daardoor steeds meer projecten mogelijk zijn?

Het antwoord volgt uit het feit dat de vrijwilligers, die werken aan besparing en verduurzaming, een bijzondere plek binnen hun gemeenschap innemen. Verreweg de meeste mensen doen namelijk niet wat deze vrijwilligers doen, maar vinden hun acties wel goed. Dit wil zeggen dat rond deze vrijwilligers een hoge mate van consensus heerst. Er is nooit over gestemd, zij hebben geen officieel mandaat, en toch een hoge mate van legitimiteit. Het klinkt ongrijpbaar, maar heeft concrete gevolgen. Hoewel de meeste vrijwilligers misschien maar 1% van de lokale gemeenschap verenigen en bedienen, worden zij toch beschouwd als representanten van deze gemeenschap. Om die reden behandelen gemeentebesturen hen als serieuze gesprekspartners, en zien projectontwikkelaars hen als serieuze partijen met wie zij spreken over grote projecten.

Deze vrijwilligers, met deze legitimiteit, kunnen meer mensen aansporen om mee te doen. Zo creëren zij vraag naar projecten en die is interessant voor projectontwikkelaars. Die nemen het zware werk uit handen en werken direct samen met vrijwilligers. Hun betrokkenheid én controle is cruciaal voor de legitimiteit van een project, en steeds meer professionele projectontwikkelaars begrijpen dat. Burgers investeren in een project omdat de vrijwilliger het aanraadt. De vrijwilliger verbindt er als het ware zijn reputatie aan. Dat zal hij alleen doen als hij het project begrijpt en vertrouwen heeft in de projectontwikkelaar. Deze kan niet buiten beeld blijven en zal zichtbaar voor de burgers moeten zijn, want hij is het waar de burgers feitelijk zaken mee gaan doen. Dat betekent andere en meer transparante inspraak dan hij wellicht gewend is, maar wellicht beleeft hij daaraan veel plezier vanwege nieuwe klanten met andere intenties.

Zo kun je samen uit de fuik zwemmen. Vrijwilligers zijn daarin terecht gekomen, omdat ze eerst hun legitimiteit moesten verdienen door zelf projecten te realiseren. Voor hun geloofwaardigheid is cruciaal dat zij dit hebben gedaan, en blijven doen, maar voor dezelfde geloofwaardigheid is ook cruciaal dat zij een relatie leggen met professionele projectontwikkelaars. In de eerste plaats om de kwaliteit van projecten te waarborgen, en in de tweede plaats om boven het tempo uit te stijgen dat de vrijwilliger kan maken bij het ontwikkelen van een duurzaam project. Zo kunnen vrijwilligers een nieuwe rol ontdekken die beter past. Het opzetten van tal van leuke, originele en intelligente acties om steeds meer mensen mee te laten doen. Dan kunnen meer projecten tot stand komen in het juiste, hoge tempo, want duurzaamheid moet snel gaan.