In een nog niet zo heel ver verleden ben ik zelf ook nog eens bezig geweest met de oprichting van een soort overkoepelende organisatie voor lokale duurzame energie. Dit was nog in mijn Tensor Energy-tijd, in de periode 2008 - 2009 toen lokale, duurzame energie nog echt in opkomst was. Toen zag ik al dat veel lokale, duurzame energie-initiatieven gebaat zouden zijn bij samenwerking en kennis- en kostenverdeling. Destijds waren we zoekende: Waar ligt nu precies de behoefte? Lobbywerk voor veranderende regelgeving? Ondersteuning op het gebied van energielevering? Geld? We hebben toen nog aan tafel gezeten in de vooroprichting van wat uiteindelijk e-Decentraal is geworden.  Heel veel gesprekken met allerlei initiatieven destijds leerden mij toen vooral dat iedereen zelf het wiel wil uitvinden, zelf zijn neus wil stoten en vooral ook zelf denkt het beter te weten dan de rest. De strekking was altijd: ”Alle initiatieven komen niet verder dan 200 leden en 50 klanten, maar wij… Wij halen echt 5000 klanten!”

In 2010, toen ik net met Green Spread was begonnen en vlak voor de start van levering met ADEM Houten, ben ik druk bezig geweest met Trianel om een blauwdruk te maken voor lokale, duurzame energiebedrijven. Het idee daarachter was de initiatieven te helpen bij hun zoektocht door veel handvatten te geven waarmee ze hun bedrijf vorm en inhoud konden geven. Acquisitie was hierin overigens een nog belangrijker onderdeel dan energie-inkoop en -levering. De uitrol hiervan leerde echter dat partijen nog steeds zelf het wiel wilden uitvinden, zelf hun neus wilden stoten, enzovoorts.

Net voor het faillissement van Trianel zagen we ook weer wat activiteiten. SETnl was al een tijdje bezig een soort vereniging van verenigingen op te richten en dit heeft geleid tot de totstandkoming van de Verenigde Energie Coöperaties (VEC). Hierin zitten daadwerkelijk meerdere leden.

In oktober 2012 nam Texel Energie samen met de Windunie en Urgenda het initiatief om een ‘koepel van lokale energiebedrijven te vormen’ onder de naam DE Unie (Duurzame Energie Unie). Het is mij niet bekend of DE Unie er al in geslaagd is om klanten te werven.

Net na de bekendwording van het faillissement van Trianel werd ADEM Houten (hierin zijn wij aandeelhouder) overspoeld door e-mails en telefoontjes van partijen die de rol van Trianel wel wilden overnemen. Dit kwam echter niet van de andere leveranciers, maar juist van partijen die zelf door Trianel werden beleverd. De eerste die reageerde was Huismerk Energie maar al snel volgden er anderen. Ene Cees de Bas wierp zich op als vertegenwoordiger van verschillende lokale energie-initiatieven en ‘I have my own energy’  kwam met exact dezelfde propositie als Huismerk. Dit deed vermoeden dat hier sprake was van het betere knip- en plakwerk. Op zich zijn het prima initiatieven, maar ADEM was er al voor het officiële faillissement van Trianel in geslaagd om de klanten onder te brengen bij Delta in Middelburg. Daarnaast was ADEM ook al niet bij al die andere koepels of verenigingen aangesloten, dus waarom nu wel? Jaja, ook wij zijn eigenwijs, hoewel we niet de illusie hebben 5000 klanten te krijgen.

De laatste dagen komen er ineens nieuwe initiatieven tot ontplooiing. Zo is heel recent de Verenigde Energiecoöperaties Noord-Brabant tot stand gekomen, een initiatief van, inderdaad, SETnl. Vijf lokale coöperaties hebben zich al verenigd en een groot aantal is in oprichting en zal zich hoogstwaarschijnlijk aansluiten.

Dezelfde dag kwam het nieuws naar buiten dat lokale duurzame energiecoöperaties in Groningen, Friesland en Drenthe samen willen werken in een eigen energiebedrijf onder de naam NLD Energie (Noordelijk Lokaal Duurzaam). Het is de bedoeling dat het bedrijf, een coöperatie, wordt aangestuurd door drie provinciale koepels waarbij de lokale coöperaties zijn aangesloten. Bij het initiatief zijn Grunneger Power, de Drentse Koepel van Energie Initiatieven KEI en de Fryske Enerzjy Koöperaasje betrokken.

Het gaat nu allemaal veel sneller dan in de vorige eeuw. Waar NUON en Essent er honderd jaar over hebben gedaan om te komen van een lokaal initiatief tot de verkoop aan respectievelijk Vattenfall en RWE, lijken de lokale duurzame energie-initiatieven zich in een sneltreinvaart te ontwikkelen. En gelukkig maar, want dat is nodig om rendabel te kunnen opereren.

Wat? Is rendabel een vies woord voor een vereniging of coöperatie? Geloof me, als een lokaal initiatief niet rendabel kan opereren, is het niet duurzaam. Dan houdt het uiteindelijk namelijk gewoon op te bestaan.

Dus: om rendabel te kunnen opereren, is schaalgrootte nodig. Schaalgrootte om je cost to serve en cost to sales laag te houden. En ja, deze begrippen zijn ‘energiebedrijftermen’. Maar misschien heb ik ook wel oogkleppen op. Ik heb tien jaar lang voor verschillende energiebedrijven gewerkt, neem het me eens kwalijk. In ieder geval denk ik dat de lokale initiatieven hun kosten laag moeten houden en veel klanten of leden moeten werven om ervoor te zorgen dat er daadwerkelijk iets aan de strijkstok blijft hangen. Al was het maar om al die vrijwilligers een keer een beloning te geven voor al hun harde werken.