Aan voorwaarden om aan de slag te gaan, is in veel wijken al voldaan. Denk heel simpel aan de aanwezigheid van mensen die zelf een initiatief willen nemen, of de aanwezigheid van spouwmuren waarin isolatie kan komen. Faciliteren is zorgen dat mensen elkaar vinden, en gebruik gaan maken van wat hun omgeving allemaal te bieden heeft, zoals ruimte op daken voor zonnepanelen. Belangrijke constatering is dat faciliteren draait om voorwaarden, op twee manieren: 1) zorgen dat mensen gebruik maken van voorwaarden die reeds zijn vervuld, en 2) voorwaarden scheppen voor zover deze nog niet zijn vervuld. Andere belangrijke constatering is dat bewoners dit in de eerste plaats zelf doen, zelf faciliteren. Dit neemt niet weg dat in de tweede plaats ook overheden, instellingen en bedrijven kunnen faciliteren. Hoe ziet dat eruit in de praktijk van bewonersinitiatief rond energie?

1

De mensen zijn er die begrepen hebben dat zij zelf aan de slag moeten

Vind deze mensen en breng ze bij elkaar

2

De vraag is er naar diensten en producten rond het besparen en verduurzamen van energie

Bundel de vraag, zodat deze interessant wordt voor aanbod

3

De bedrijven zijn er die diensten en producten aanbieden

Organiseer dat hun aanbod zo transparant mogelijk bij de gebundelde vraag komt

4

De ruimte in de omgeving (grond, daken) is er om maatregelen te nemen

Zoek de eigenaren en maak goede afspraken over gebruik van deze ruimte

5

De mensen moeten overzicht hebben dat zij het als vrijwilliger kunnen bolwerken

Coördineer vrijwilligerswerk, zodat de vrijwilliger plezier blijft beleven aan wat hij doet

6

De mensen willen zekerheid dat zij het heft in handen houden

Kies een organisatie, eventueel een rechtsvorm om dit te waarborgen

7

De mensen zijn er die zich zo sterk willen organiseren dat zij een professionele kracht kunnen aantrekken

Maak goed gebruik van voorbeelden van anderen in het land die daarover afspraken hebben gemaakt met onder meer installateurs, energiebedrijven en gemeente

8

Overheden, instellingen en bedrijven hebben behoefte aan bewonersinitiatief op basis van diverse overwegingen, zoals bezuinigingen

Ga bij elkaar zitten om de rollen te bespreken en bewonersinitiatief zo goed mogelijk voor al deze partijen te laten werken

9

Er zijn lokale, regionale en zelfs landelijke structuren waarvan bewoners gebruik kunnen maken

Zoek als initiatief de verbinding met andere initiatieven, en bouw zelf ook mee aan lokale, regionale en landelijke structuren

10

Verbreding van het eigen initiatief naar geheel andere producten, zoals groen en zorg, kan interessante contacten tot stand brengen

Onderzoek hoe deze verbreding op veel plaatsen in het land zich voltrekt, en hoe deze het initiatief kan versterken in plaats van  verzwakken, omdat het oplost in een niet te organiseren groter geheel

Met hetzelfde gemak waarmee sprekers en schrijvers het woord faciliteren laten vallen, gooien zij de mening eruit dat bewoners natuurlijk zelf het initiatief moeten nemen. “Je mag het niet overnemen”, wordt daaraan meestal toegevoegd. Ook dit is het onderwerp van je afschuiven en bovendien is het onzin. Het is heel goed mogelijk om van buitenaf een bewonersinitiatief op te starten. Als het maar in handen van de bewoners komt en zij het zelf verder kunnen laten groeien. Sterke initiatieven in Zwolle, Enschede en Alkmaar zijn hiervan voorbeelden. De snelheid waarmee fossiele energie ons confronteert met problemen rond uitstoot en prijsstijging ligt hoger dan de snelheid waarmee we tot oplossingen komen. Dit geeft aan dat we ons eenvoudig de mening niet kunnen veroorloven dat bewoners alles zelf moeten doen. Faciliteren moet ook opstarten kunnen zijn.