Arjen Robben had de kans tijdens het WK voetbal in Zuid Afrika. We waren heel dicht bij het wereldkampioenschap. Ook Robbie Rensenbrink bracht ons bijna 40 jaar geleden heel erg dichtbij. Als de doelpaal er niet tussen had gezeten, was de kans heel erg groot geweest dat we wereldkampioen waren, zeggen de experts. Geschiedenis schrijven, dat kan Mark Rutte ook doen. Hij studeerde ervoor en de kans komt nu voor een open doel, zonder doelpalen. Wat is die once in a lifetime kans?

Lang geleden waren we wereldkampioen met de VOC. We voegden enorme delen van de wereld toe aan ons bezit. We waren wereldkampioen land veroveren. Nu echter, ligt er een schone kans, voor een prachtig doel. En zoals onze netnietwereldkampioen Cruyff zei: “Je gaat het pas zien als je het doorhebt”. Een grote groeiende kopgroep en het voorste deel van het peloton is er nu achter. Waarachter? Dat we een gigantische kans hebben om de inspiratie te zijn in de wereld, het komende decennium.

Het vraagstuk
Het is een race tegen de klok. Het bindende VN klimaatakkoord uit Parijs verplicht ons de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal 2 graden. Uit het oogpunt van het vluchtelingenvraagstuk is dit overigens geen slecht idee. De Wereldbank geeft in het rapport ‘Turn down the heat’ aan dat bij 1,5 graad stijging al ongeveer de helft van de maisgrond in Afrika onbruikbaar is. Honderden miljoenen boeren die hun grond niet meer kunnen bebouwen, trekken naar de stad. Ter referentie, de Syriërs hadden ‘slechts’ 1 miljoen boeren die naar de stad trokken omdat er niet meer te oogsten viel. Dat daarna oorlog uitbrak door de onrust in de steden is een actuele zwarte bladzijde uit de geschiedenis. Wie lossen het wereldwijde vraagstuk op van de broeikas die niet warmer mag worden? De landen die voorop lopen, er businesscases in zien, wereldleiders!  Een heldencompetitie van groot denkende landen.

Onze concurrenten
Wie hebben zich tot nu toe gemeld in deze arena? California schreef in 2006 in haar klimaatwet dat wereldleiderschap op het gebied van klimaat de economie zou boosten. En in 2017 stelde de gouverneur Schwarzenegger vast dat dat inderdaad gelukt was. Merkels Duitsland heeft ondertussen de EU naar voren geschoven als wereldleider. Dat toont haar leiderschap. En Zweden berichtte onlangs dat ze haar doelstelling van een 100% schone energiehuishouding van 2045 naar 2040 vervroegde. Andere landen hebben doelstellingen van 2035 en sommige eilanden zijn al bijna 100% schoon. Ook zijn er al rurale regio’s die netto energiepositief zijn. Frankrijk verbiedt auto’s op fossiele energie. Volvo produceert voor 2020 alleen nog auto’s met een elektromotor aan boord.

Hoe staan we er in ons land voor?
In Nederland lijken we het nu politiek eens over een schone energiehuishouding in 2050. Alle partijen en captains of industry onderschrijven Parijs met de daarbij behorende maximale einddatum van 2050. Sommigen gaan voor een snellere transitie. NS, Unilever, Philips, Ikea, Google Nederland en De Volksbank hebben hun organisatie nu al -of zijn uiterlijk voor 2030- over op 100% schone energie.De Dutch Sustainable Growth Coalition, VNG, IPO & de Waterschappen, Urgenda, provincie Friesland, Uneto-VNI en alle bedrijven van De Groene Zaak roepen op tot een snelle energietransitie. Hollands vernuft met bussen op mierenzuur, auto’s op zonne-energie, waterstofpoeder uit windenergie en de energiecoöperaties en Shell die samen tienduizenden windmolens op zee plannen. Kortom groot en klein ondernemend Nederland presenteerden ambities voor versnelling en vernieuwing. De grond in Nederland is nog nooit zo rijp geweest voor een breed gedeelde ambitie.

Historie schrijven
In Den Haag vergaderen vier partijen over economische kansen, onderwijs, kwaliteit van leven, klimaat- en andere vluchtelingenstromen. Het is een zware opgave om de puzzel te leggen. Er lijkt geen uitweg, geen ruimte, geen vrolijkheid en geen creativiteit. We zoeken vooral uit waar we elkaar niet kunnen vinden. En dan komt daar de energie erin, Mark Rutte daagt zijn collegalanden uit in een coöperatieve wedstrijd met maar één winnaar. Wie is het de eerste wereldkampioen energietransitie, wie heeft een schone energiehuishouding?

We staan 2 – 0 achter. California leidt de wedstrijd. Frankrijk komt in de ring. Zweden, IJsland en Noorwegen hebben goede kansen in onze poule. En als outsider komt daar Nederland. Erop en erover, we schrijven geschiedenis. Deze transitie geeft alle thema’s een positieve boost. Wij zijn voor eeuwig de wereldkampioen energietransitie. Historicus Mark Rutte herkent dit unieke moment. Bijna wereldkampioen werden we tot nu toe elke 40 jaar. Nu is het tijd voor leiderschap. Gelijk aan John F. Kennedy met zijn man op de maan. Nu kondigt Mark Rutte het wereldkampioenschap energietransitie aan voor 2030. En wij doen allemaal mee.

Pauline Westendorp