In het regeerakkoord is de volgende tekst opgenomen: “Het kleinschalig, duurzaam opwekken van (zonne-)energie waarvoor geen rijkssubsidie wordt ontvangen, wordt fiscaal gestimuleerd door invoering van een verlaagd tarief in de eerste schijf van de energiebelasting op elektriciteit die afkomstig is van coöperaties van particuliere kleinverbruikers, aan deze verbruikers geleverd wordt en in hun nabijheid is opgewekt. Deze wordt lastenneutraal gefinancierd door een generieke verhoging van het reguliere tarief in de eerste schijf van de energiebelasting.”

Bovenstaande tekst geeft mij heel veel hoop dat wij de komende jaren heel veel duurzame energieprojecten kunnen gaan ontwikkelen met een goed rendement. Maar, wat staat hier nu precies? De tekst is kort, het zijn slechts twee zinnen. Desalniettemin geven deze twee zinnen ruimte tot zes vragen.

Het eerste begrip dat nader uitgewerkt moet worden, is ‘kleinschalig’. Wat is de definitie van kleinschalig? Komt er net als in de SDE-regeling een ondergrens en moet een installatie bijvoorbeeld minimaal 15 kWp zijn of komt er juist een aftopping en mag een installatie niet groter dan 15 MWp zijn?

De vraag is hoe de opmerking ‘waarvoor geen rijkssubsidie wordt ontvangen’, geïnterpreteerd moet worden. Betreft het hier simpelweg projecten zonder SDE of betreft het ook projecten waarop normaal gesproken Energie Investerings Aftrek (EIA) aangevraagd kan worden.

Het andere gedeelte dat nadere uitwerking behoeft, is ‘verlaagd tarief’. Hoe laag wordt dit tarief? Het huidige tarief in de eerste schijf is 11,4 cent per kWh exclusief btw. Inclusief btw is dit zelfs 13,8 cent per kWh. Wordt de korting 10 procent of 90 procent? Het zal er waarschijnlijk tussenin zitten.

Het volgende is bijzonder arbitrair en zal waarschijnlijk tot rechtzaken leiden: ‘op elektriciteit die afkomstig is van coöperaties van particuliere kleinverbruikers, aan deze verbruikers geleverd wordt’. Deze opmerking doet vermoeden dat een bepaalde rechtspersoon (de coöperatie) bevoordeeld wordt ten opzichte van andere rechtspersonen. Mag dat wel van Brussel?

Het laatste onduidelijke punt betreft de opmerking ‘aan deze verbruikers geleverd wordt en in hun nabijheid is opgewekt’. Wat is ‘in hun nabijheid’? Is dat bij mij in de wijk, bij mij in de gemeente of bij mij in de provincie? En mag hier überhaupt onderscheid worden gemaakt?

Laten we ervan uitgaan dat het kabinet, net als bij de zorgpremie, het beste voor heeft met Nederland en dat alle zes de vragen uitvoerig beantwoord worden en dat er een keer alleen maar meevallers zijn. Dus geen 15 kWp maar 150 MWp. We kunnen gewoon gebruik maken van de EIA. De reguliere energiebelasting gaat omhoog naar 15 cent per kWh en de verlaagde schijf gaat naar 0 cent per kWh. Het geldt niet alleen voor coöperaties maar ook voor BV’s, NV’s, stichtingen, maatschappen en ga zo maar door. Zolang er maar meer dan één lid of aandeelhouder is. En in mijn nabije omgeving is gewoon in Nederland. Laten we daar de grens dan stellen.

Vervolgens gaat iedereen vol aan de bak en ligt Nederland binnen nu en twee jaar vol met zonnepanelen. De overheid heeft inmiddels bakken met geld opgehaald aan btw en loonbelasting en heeft mooi wat gaatjes kunnen vullen. Maar dan gaat ze opeens het geld uit de energiebelasting missen. De vraag is wat er dan gebeurt. Nederland heeft helaas geen goede reputatie als betrouwbare overheid. Dit is de afgelopen maand bevestigd met de discussie rond de zorgpremie. Zeker op het gebied van het duurzame energiebeleid heeft de Nederlandse overheid de afgelopen tien jaar het nodige zwabbergedrag getoond. Het ligt dan ook voor de hand dat na een jaar of twee of drie de extra staffel wordt opgedoekt of gelijk getrokken of, erger nog, dat er gewoon een vastrecht komt per aansluiting. Net als met de vergoeding voor het transport van elektriciteit en gas is gedaan een aantal jaren geleden.

Het nieuwe regeerakkoord biedt absoluut kansen, maar zeker ook bedreigingen. Ik ben benieuwd naar de verdere uitwerking. Als die er al komt onder dit kabinet.