Van de 3.354 subsidieaanvragen zijn er 3.104 voor zonnepanelenprojecten, dat is 92,5%! Ook qua vermogen is zon dit keer met 1.122 MW de grootste aanvrager. Hiermee is zon goed voor bijna 36% van het opgestelde vermogen. Hierbij moet echter wel worden opgemerkt dat zonnepanelen veel minder kWh maken dan windturbines (dit keer nog geen 1% van het aangevraagde vermogen) of dan de kolencentrales waarvoor 836 MW aan biomassa bij- en meestook is aangevraagd.

Het is nog niet zeker of het budget van € 4 miljard echt meteen op is, maar de minister verwacht van wel. De aanvragen worden nu eerst zorgvuldig beoordeeld op basis van de eisen van de regeling en getoetst op technische en economische haalbaarheid. Dit proces zal in ieder geval tot in juli lopen. Dat er veel aanvragen zijn binnengekomen, betekent dat er hoogstwaarschijnlijk ruim voldoende projecten zijn om het verplichtingenbudget volledig te beschikken. Zelf hebben we de eerste beschikkingen (voor aanvragen in de eerste week) al binnen, dus de vaart zit er goed in bij RVO. Toch is het vaak niet zeker of het geclaimde subsidiebudget wel gebruikt wordt. Holland Solar meldde dat veel zonne-energieprojecten met SDE uit 2014 nog niet gerealiseerd zijn en waarschijnlijk ook niet gerealiseerd gaan worden, omdat de financiering niet rond komt. Dit terwijl in 2014 ook ruim 3.000 zonne-energieprojecten subsidiebeschikkingen hebben ontvangen.

De toetsing door RVO op de subsidieaanvragen wordt gelukkig steeds beter. Kon men in 2014 nog gerust 30 aanvragen van 495 kWp (net onder de toetsingsgrens van 500 kWp) indienen, dit jaar kregen wij bij het aanvragen van de zesde subsidie voor een gemeente al de melding dat we in totaal boven de 500 kWp voor deze gemeente zaten en dat er een haalbaarheidsonderzoek aangeleverd moest worden. RVO is de afgelopen jaren ook veel strikter geworden in de naleving van de termijnen. Begin dit jaar zijn wij regelmatig benaderd door klanten die een strenge brief van RVO hadden ontvangen dat zij nog maar een paar weken de tijd hadden om opdracht te geven en dat de subsidie zou komen te vervallen wanneer dit niet tijdig werd gedaan. Goed bezig dus, want het is mij persoonlijk een doorn in het oog dat zoveel subsidies zolang onbenut blijven of uiteindelijk (pas na drie jaar) komen te vervallen omdat de projecten om wat voor reden dan ook alsnog niet gerealiseerd worden.

De toetsing biedt nog steeds ruimte voor verbetering en ik zal dat aan de hand van enkele voorbeelden toelichten.Een paar jaar geleden hebben wij het initiatief genomen om zonnepanelen te plaatsen op een grote sporthal. Op het dak was volgens onze intekeningen ruimte voor 924 zonnepanelen, maar de draagconstructie van het dak was een belangrijk aandachtspunt. De constructieberekeningen moesten worden opgevraagd bij de gemeente en uiteindelijk is het project een tijdje verzand tot ik recent weer werd benaderd. De stichting van wie het pand is, heeft een aanvraag voor de subsidieregeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties (EDS) ingediend en ook gekregen. Sterker nog: het geld staat al op de rekening. De stichting benaderde ons (Greencrowd) om te informeren of ze met crowdfunding nog een stuk lokale betrokkenheid kunnen creëren. Tijdens het gesprek om de casus te beoordelen, bleek dat het om iets meer dan 600 zonnepanelen gaat. Mijn eerste reactie was: “Ah, er kunnen dus minder panelen op het dak doordat de draagconstructie onvoldoende is?” “Draagconstructie? Nee, die hebben we nog niet laten onderzoeken. De leverancier zei: vraag eerst maar alle subsidies aan. Wanneer die binnen zijn, gaan we wel kijken hoeveel er op het dak kan.” Van dit soort partijen (leveranciers) zakt mijn broek dus af. Wanneer straks blijkt dat er maar 300 panelen op het dak kunnen, blijft de helft van de SDE dus (voorlopig) onbenut. Het tegenovergestelde ben ik recent ook tegengekomen. Het ging hierbij om een locatie met ruimte voor meer dan 7.000 zonnepanelen waar ‘slechts’ voor 495 kWp subsidie wordt aangevraagd, omdat anders een haalbaarheidsonderzoek aangeleverd moest worden. Dat vonden ze teveel werk.Nu was het eerste op aanraden van een leverancier en het tweede op aanraden van een installateur, maar wij hebben de afgelopen maanden regelmatig aanvragen voor financiering gehad voor projecten waar ook veel meer SDE was aangevraagd dan er panelen op het dak kunnen. In deze gevallen ging het gewoon om daken waarbij er simpelweg niet meer panelen op het dak passen en je zelfs met 290 wattpiek panelen niet eens in de buurt van het aangevraagde vermogen komt. Het gevolg is dat bij deze projecten ook veel minder SDE gebruikt wordt dan gegund is, terwijl er genoeg projecten buiten de boot zijn gevallen.

Vooropgesteld, ik ben geen voorstander van administratieve lastenverzwaring, maar bij deze voer ik toch een pleidooi om strenger te gaan toetsen. De gegeven voorbeelden hebben betrekking op projecten onder en boven de 500 kWp grens, dus een algemene aanscherping kan dit soort gevallen ondervangen. Laat voor iedere SDE-aanvraag een haalbaarheidsonderzoek aanleveren waarin niet alleen aangetoond moet worden dat de investering gefinancierd kan worden, maar waarin ook wordt aangetoond dat de aangevraagde hoeveelheid vermogen op het dak (of de grond) past en dat het dak dit qua draagconstructie kan hebben. De administratieve last wordt hiermee helaas wel wat verzwaard, maar er wordt nog meer kaf van het koren gescheiden waardoor de beschikte subsidies eerder worden ingezet en, wie weet, de gestelde doelen misschien nog weleens worden gehaald.