Ik had het geluk dat voor mijn presentatie een manager van E.ON een verhaal vertelde over hun nieuwe kolencentrale op de Maasvlakte. De man vertelde met droge ogen dat hun nieuwste kolencentrale niet alleen de meest efficiënte kolencentrale zou worden, maar ook nog eens de meest duurzame. Sterker nog, in zijn presentatie vertelde hij zelfs dat de nieuwe kolencentrale CO2-neutraal zou worden. Hij durfde zelfs te stellen dat je beter in de nieuwe kolencentrale(s) van E.ON kon investeren dan in windturbines of zonnepanelen.
De CO2-neutrale kolencentralefabel was gebaseerd op een aantal veronderstellingen:
Het eerste punt klopt inderdaad. We kunnen gelukkig stellen dat de nieuwe, in 2015 opgeleverde, kolencentrale efficiënter is dan de zojuist gesloten 30-jarige kolencentrale van Uniper (voorheen E.ON).
Het tweede punt klopt helaas ook. Uniper heeft 630 miljoen euro subsidie toegekend gekregen voor biomassabijstook. Dit wordt als duurzaam beschouwd omdat de verbrande bomen in hun beperkte levensduur ook CO2 uit de lucht halen. Per saldo zou de CO2-uitstoot door verbranding in de kolencentrale dan nul moeten zijn. Of de uitstoot van de dieselmotoren voor het omzagen en neerhalen van de bomen en het transport van ver over de wereld naar de Maasvlakte hierin mee wordt geteld, is maar de vraag natuurlijk.
En dan het derde punt: de kolencentrale gaat de CO2 opvangen. Maar die is in de categorie: ken je die mop van Jantje die naar België ging? Die ging niet. Inmiddels zijn we vier jaar verder en deze week maakten Uniper en Engie bekend dat zij definitief geen CCS (het opslaan van CO2) toepassen omdat ze de investering niet meer kunnen rechtvaardigen.
In beginsel ben ik er niet rouwig om dat CCS niet wordt toegepast. Het opslaan van CO2 onder de grond is per definitie geen duurzame oplossing: de CO2-velden zijn een keer vol en wat dan? Nieuwe velden aanboren? Nieuwe leidingen aanleggen? En hoe zekeren we dat de CO2 ook daadwerkelijk onder de grond blijft? CO2-velden hebben dezelfde risico’s als de kerncentrales: we krijgen te maken met ontmantelingskosten, het afval moeten eeuwenlang bewaard worden en uiteindelijk draait de burger er, via de staat, weer voor op.
Maar wat nu? CCS was namelijk wisselgeld om überhaupt nieuwe kolencentrales te mogen bouwen op de Maasvlakte. Nu staan ze er en melden Engie en Uniper doodleuk dat ze het niet gaan doen. Dus sluiten die centrales! Toch? Was het maar zo simpel. Volgens minister Henk Kamp is er namelijk alleen een morele overeenkomst, maar geen juridische. Een morele overeenkomst die niet wordt nagekomen. Wat zegt dat precies? Dat de politiek een domme fout heeft gemaakt? Dat de nationale overheid zich weer eens in de maling heeft laten nemen door de buitenlandse energiebedrijven? Dat de twee energiebedrijven immoreel zijn omdat ze hun afspraak niet nakomen? Ik denk dat het een combinatie van deze drie is. De politiek heeft zich gek laten maken door de mooie praatjes, heeft erop vertrouwd dat de energiebedrijven hun afspraken na zouden komen en heeft erin verzuimd zaken goed vast te leggen.
De strijd aangaan met Engie en Uniper wordt een lang en moeizaam gevecht. Waarschijnlijk bestaat Uniper al niet eens meer voordat die strijd kan worden beslecht. De vraag is dus wat wijsheid is. Minister Kamp wil de reeds betaalde subsidie van 15 miljoen terug maar dit is een lachertje in relatie tot de 1.000.000 ton CO2 die jaarlijks met CCS bespaard zou moeten worden. Beter zou zijn om zowel de CO2-uitstoot flink te belasten én om de biomassabijstooksubsidie voor beide centrales terug te trekken. In dat geval gaan we jaarlijks namelijk ruim 12.000.000 ton CO2 besparen. Dan gaan ze namelijk vanzelf wel dicht.
Jan Willem Zwang
Reacties