Stel je voor: een buurt die dringend aan groot onderhoud toe is. Maar als corporatie heb je géén idee wat bewoners willen, en waar wel of geen draagvlak voor is. En als je een inspraakavond organiseert, of een enquête uitzet, reageert alleen het beperkte groepje mensen dat altijd al reageert. Hoe maak je dan goede keuzes om tot een constructief plan voor het groot onderhoud te komen? Of, anders geformuleerd, hoe zorg je dat bewoners aan het eind van de rit tevreden zijn?
De inzet van kunstenaars is misschien niet het eerste waar je aan denkt als je voor een renovatie opgave staat. Toch is dat precies wat de corporatie deed in het geval van Drents Dorp, een jaren dertig arbeidersbuurt in Eindhoven in het laagste hurensegment, waar veel mensen woonden met een lage meldingsbereidheid en een wantrouwen richting alles wat institutioneel is. Drie kunstenaars werden voor langere tijd aan de buurt gekoppeld, met een dubbele opdracht: achterhaal welke keuzes er door de corporatie gemaakt moeten worden rondom groot onderhoud, én werk ondertussen aan de sociale cohesie.
De drie kunstenaars presenteerden zichzelf als de Drents Dorp Angels en trokken als onafhankelijke partij letterlijk de buurt in. Zij slaagden erin het vertrouwen van de bewoners te winnen, en dat leidde tot bewonersavonden op straatniveau. Waarbij de opkomst per straat gemiddeld tachtig procent was. Bewonersavonden, gewoon bij één van de buurtbewoners thuis, met koffie, taart en soms een pilsje. Er werd gesproken over de huizen, over gevels, tuindeuren, badkamers, parkeerplaatsen en groen. Er werd gestemd en gediscussieerd, en de uitkomsten van al deze gesprekken werden de kaders voor de aanpak van het groot onderhoud.
Tijdens de uitvoeringsperiode van het groot onderhoud, bleven de kunstenaars zichtbaar en aanwezig in de buurt. Als luisterend oor, met een signaleerfunctie, én als bouwers van sociale cohesie door het opzetten van allerlei activiteiten tijdens de loopperiode van het groot onderhoud. Zoals de ‘Dieren Road Show’. In de Dieren Road Show, op een centrale plek midden in de buurt, stonden andere hele bijzondere bewoners centraal: de huisdieren van de buurt. In hun vele ontmoetingen met de buurt ontdekten de kunstenaars namelijk dat huisdieren enerzijds een bron van plezier waren in de buurt, en anderzijds zorgden voor overlast en onbegrip. Door een plek en een festival te organiseren voor alle huisdieren en hun eigenaren, ontstond wederzijds begrip: de liefde voor hun dier had iedereen met elkaar gemeen.
In hun vrije rol – en het lef van de corporatie om ruimte te geven aan die vrije rol – en met hun andere manier van kijken legden de kunstenaars op een nieuwe manier contact met bewoners. Dat gaf een impuls aan zowel de opgave en het draagvlak voor het groot onderhoud, als aan de onderlinge sociale samenhang tussen buurtbewoners. De relatie van de buurt met de corporatie verbeterde, mede dankzij de signaalfunctie van de kunstenaars.
Meer informatie is te vinden op www.dagvandebewoner.nl.
Reacties