En weer was ik braaf komen opdraven, nu bij de gemeentelijke meedenkavond over de Transitievisie Warmte(externe link). Volgens het Klimaatakkoord moeten alle Nederlandse gemeenten voor eind 2021 zo’n visie hebben. Het is een globale planning van hoe een gemeente aardgasvrij denkt te gaan worden: wanneer is welke wijk aan de beurt en welke alternatieve warmtebronnen worden overwogen. Tamelijk relevant allemaal, al gaat het niet specifiek over mijn wijk. Er wordt de aanwezige meedenkers, een kleine honderd, dan ook met klem gevraagd vanuit het algemeen belang te denken.

Ons wordt de concept transitievisie voorgelegd. Spannend, zou er iets nieuws in staan? Ik ben bijvoorbeeld ontzettend benieuwd of Vattenfall ook warmtenetten overweegt met een lage of middentemperatuur. Bij een nieuw of goed geïsoleerd huis heb je namelijk niet meer nodig. Helaas kom ik daar verder niets over te weten. Mijn wijk Banne-Noord blijkt goed vertegenwoordigd; wij zijn met vier leden van onze commissie aardgasvrij present en ik herken twee actieve leden van huurdersverenigingen verderop. “Niet verhuizen hoor”, zegt een van hen. Die blijkt tot mijn genoegen deze blogs te lezen. 

Usual suspects

Als ik om me heen kijk, zie ik veel usual suspects. Die ben ik eerder bij aan de energietransitie gerelateerde bijeenkomsten tegengekomen. In de wandelgangen pik ik her en der interessante nieuwtjes op. Wat me opvalt: ze zijn bijna allemaal wit en boven de veertig, vaak ouder. In onze commissie aardgasvrij zitten vrij veel werkende moeders, maar hier is de meerderheid man. Op zich allemaal niets mis mee; de inbreng uit de zaal is prima. Slimme vragen, opbouwende kritiek. Af en toe wat cynisme, we zijn tenslotte in Amsterdam. Maar van een representatieve doorsnede van de Amsterdamse bevolking is geen sprake. 

Burgerparticipatie is toch een lastig ding. Er wordt nogal wat van mensen gevraagd, zeker van ouders met schoolgaande kinderen. Ik weet er alles van. Deze week trok de voetbalvereniging aan de bel dat ouders echt vaker moeten inspringen. Een ochtendje vlaggen kan er ook nog wel bij, toch? Op school lopen de juffen en meesters over in het werk. Een mooi versierde school met kerst of Sinterklaas, een schooltuintje waar kinderen kunnen tuinieren, excursies of gewoon extra hulp met lezen, zonder ouderhulp lukt dat allemaal niet. Dus wat doe je? Je helpt mee waar het kan. Als thuiswerkende ZZP’er kan ik dat nog relatief eenvoudig regelen. Maar wat als je een veeleisende voltijdbaan hebt, lange reistijden of verplichtingen als mantelzorger?

Lichte tegenzin

Deze meedenker was met lichte tegenzin afgereisd. Thuis wachten nog zoveel dingen waar ik maar niet aan toe kom. Toch ben ik blij dat ik ben gegaan. Zo'n meedenkavond blijkt  – hoewel niet representatief – toch een zeer productieve vorm van participatie. Ik kreeg ook iets meer vertrouwen in waar de gemeente mee bezig is. Bij een eerdere gemeentelijke enquête over aardgasvrij ben ik halverwege afgehaakt. 'Waar moet de gemeente met aardgasvrij beginnen?', werd er bijvoorbeeld gevraagd. Is dat nuttig om aan willekeurige mensen te vragen? Bij de antwoordmogelijkheden miste ik ook nog voor de hand liggende keuzes als: Begin waar de meeste CO2-winst valt te behalen; of: Begin met overal isoleren en de warmtevraag terugbrengen. Leent dit onderwerp zich echt voor een simpele enquête? Ik denk van niet. 

In de Notitie van uitgangspunten Transitievisie warmte(externe link)  (ja, ik had mijn huiswerk gedaan) las ik dat ook uitgebreid van gedachten was gewisseld met een klankbordgroep, het bedrijfsleven en de stakeholders. Ik mis in dat rijtje nog de stemmen van transitiedeskundigen, systeemdenkers en bewegingen tegen klimaatverandering (DRIFT, Urgenda, het maakt me niet uit). Maar ik heb iets minder het idee dat alles alleen maar uit de koker van Vattenfall komt.