De uiteenlopende partijen die bij projecten betrokken zijn hebben nu op verschillende wijze toegang tot projectervaringen. Vanuit overheden en bedrijven wordt er veelal geëvalueerd en zijn deze rapporten intern beschikbaar. Al vraag ik me af of deze informatie wel gevonden wordt. Daarnaast vormen de maatschappelijke bottom-up-initiatieven een belangrijk onderdeel van de energietransitie. Waardoor het ongelofelijk waardevol is als deze groep beter toegang krijgt tot informatie. Voor hen is het nu hoofdzakelijk ‘Googlen’ en het doorploegen van websites waarvan het in eerste instantie onduidelijk is wat het oplevert. Kortom; tijdrovend, omslachtig en weinig enthousiasmerend.

Dat binnen organisaties evaluaties beschikbaar zijn, wil niet zeggen dat deze gevonden worden. Afdelingen blijken vaak onbekend te zijn met elkaars werkzaamheden of bevindingen zijn onderin een la verdwenen. Wanneer je überhaupt geen interne toegang hebt, wordt het helemaal lastig. Er zijn zoveel verschillen projecten, websites, overheidsinstellingen, nieuwsbronnen en onderzoeksinstituten dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Waarom bundelen we die krachten niet? Alle evaluaties op één plek per onderwerp. Snel gevonden en te raadplegen. Daarnaast biedt het de mogelijkheid om gemakkelijk lessen te trekken uit vergelijkbare projecten. Men kan voor de aanleg van een windturbinepark uitstekend leren van de aanleg van snelwegen of zonneweides. Wanneer de evaluaties dan ook nog qua methodiek met elkaar te vergelijken zijn, ontstaat er een kennisexplosie.

De eerste grote stap is gezet door evaluaties openbaar en centraal te maken. Nu kan een kennisexplosie gerealiseerd worden door te zorgen dat ze onderling met elkaar te vergelijken zijn. Hoewel elk project uniek is, zoals actoren en context, kunnen we ernaar streven de evaluatiemethode zoveel mogelijk te standaardiseren. Dit biedt de mogelijkheid om resultaten sneller toepasbaar te maken voor je eigen project, voor onderling vergelijk en te komen tot generaliseerbare conclusies. Belangrijk omdat we als héél Nederland vooruit willen. Bij de introductie hiervan zal het een utopische gedachte zijn dat alle evaluerende partijen van A tot Z dezelfde methode gaan hanteren. Mijn voorstel is om te starten met het benoemen van indicatoren die (nieuwe) projecten de handvatten bieden om de standaard valkuilen te ontwijken. 

Om duurzaamheid te versnellen is projectefficiëntie een belangrijke factor. Dit geldt zowel voor de grote projecten als zonneweides en windturbineparken, als voor de realisatie van lokale(re) bewonersinitiatieven. Deze efficiëntieslag kan mede gemaakt worden door de waarde van bestaande en toekomstige evaluaties beter te benutten. Het openbaar maken, centraliseren en standaardiseren bewerkstelligt dit. Overigens is op het moment dat ik dit schrijf www.projectevaluatie.nl nog beschikbaar.