De meeste mensen met urgente herhuisvesting gaan er namelijk op vooruit in hun woonsituatie. Bovendien ontstaan er geen nieuwe concentraties van sociale huurwoningen in andere wijken, zo stellen de onderzoekers.

Een van de meest gehoorde kritiekpunten op herstructurering is dat veel bewoners door sloop worden gedwongen om hun vertrouwde omgeving te verlaten. Uit enquêtes en interviews blijkt dat de mensen om wie het gaat, zelf juist positief terugkijken op hun verhuizing. De meesten hebben zich niet beperkt gevoeld in hun woning- en buurtkeuze, ondanks het gedwongen karakter van de verhuizing. Dankzij de urgentiestatus zetten de meeste mensen bovendien een flinke stap vooruit in hun wooncarrière. Voor hun nieuwe woning geven zij gemiddeld een 7,6 als rapportcijfer, tegenover een 6,1 voor de oude woning. Het rapportcijfer voor de buurt stijgt van 6,2 naar een 7,2.

In beleidsdiscussies wordt gesteld dat herstructurering sociale problemen naar andere wijken zou verplaatsen, het zogenoemde waterbedeffect. Het onderzoek van de universiteiten laat zien waar de kans op waterbedeffecten het grootst is: in wijken met een disproportioneel grote instroom van mensen met urgentie voor herhuisvesting, grote sociaalculturele verschillen tussen instromende en zittende bewoners, en een weinig tolerante houding van de zittende bewoners. Deze factoren komen niet vaak tegelijkertijd voor in de ontvangstwijken.

De enige stad waar de onderzoekers aanwijzingen voor kleinschalige waterbedeffecten vonden, was Rotterdam. De ervaren afname van de leefbaarheid in de Rotterdamse ontvangstwijken (met name Vreewijk) wordt vooral veroorzaakt door het idee dat de bevolkingssamenstelling verslechtert. Iets wat veel meer aan de veranderende etnische samenstelling van de buurt wordt geweten, dan aan de instroom van mensen met herhuisvestingsurgentie.

Herstructurering heeft invloed op de spreiding van de woningvoorraad, stelt het onderzoek. Het aandeel sociale huurwoningen in herstructureringswijken is weliswaar gedaald, maar nog altijd aanzienlijk. In niet-herstructureringswijken verandert dit aandeel nauwelijks en er ontstaan geen nieuwe concentraties van sociale huurwoningen.

Door hun urgentiestatus hebben mensen die zich herhuisvesten per definitie een zeer grote kans om een sociale huurwoning te bemachtigen. Maar met uitzondering Rotterdam (2003, 2004 en 2005) werden slaagkansen van gewone woningzoekenden nauwelijks beïnvloed door schommelingen in het aantal herhuisvesters. Sinds 2009 leidt de stagnatie op de woningmarkt wel tot dalende slaagkansen. Dit heeft te maken met het snel groeiende aantal woningzoekenden en een forse daling van het aantal vrijkomende sociale huurwoningen.

Het onderzoek ‘Bijwerkingen van herstructureringsoperaties’ is uitgevoerd door Hanneke Posthumus (Universiteit Utrecht), Reinout Kleinhans (TU Delft) en Gideon Bolt (Universiteit Utrecht). Het onderzoek is gedeeltelijk gefinancierd door het Nicis Institute en Platform Corpovenista, en is uitgevoerd in Rotterdam, Den Haag, Groningen, Breda en Ede.