In het regeerakkoord staat dat corporaties weer terug gaan naar hun kerntaak: het bouwen, verhuren en beheren van sociale huurwoningen en het daaraan verbonden maatschappelijk vastgoed. Met het wetsvoorstel wordt hieraan uitvoering gegeven. Voor marktpartijen wordt door de wetswijziging aantrekkelijker om te investeren in middeldure huurwoningen, waar veel vraag naar is.

Een andere maatregel is dat corporaties commerciële projecten zoals duurdere huurwoningen en koop, moeten splitsen van hun kerntaak waarvoor wel staatsteun beschikbaar is. Corporaties kunnen kiezen voor een juridische of een administratieve splitsing. In het eerste geval worden commerciële activiteiten in een aparte rechtspersoon ondergebracht zodat eventuele risico’s niet op de corporatie drukken. Bij een administratieve scheiding is dat niet het geval en geldt een zwaarder toezichtsregime. Ook is de diversiteit aan toegestane commerciële activiteiten beperkter. Bij een administratieve splitsing mogen corporaties onder strikte voorwaarden en waarborgen nog woningen in de vrije sector ontwikkelen, bijvoorbeeld bij herstructurering als onderdeel van stads- en dorpsvernieuwing. Wel moet de gemeente eerst bekijken of er geen marktpartijen zijn die het project willen uitvoeren. Verder moeten de risico’s beperkt zijn en gelden er rendementseisen. In alle gevallen geldt dat corporaties commerciële activiteiten op termijn tegen marktvoorwaarden moeten (her)financieren.

Het toezicht op en binnen de corporatiesector wordt verder versterkt. Zo worden aan leden van de raad van toezicht wettelijke kwaliteitseisen gesteld en moeten directeuren en bestuurders investeringen vanaf €3 miljoen ter goedkeuring voorleggen aan de raad van toezicht. De minister krijgt de bevoegdheid om bij wanprestatie leden van de raad van toezicht te schorsen en vervolgens bij de ondernemingskamer voor te dragen voor ontslag.

Het externe toezicht wijzigt ook. De taken van financieel toezichthouder Centraal Fonds Volkshuisvesting als zelfstandig bestuursorgaan worden beëindigd en ondergebracht in een aparte Rijksdienst, onder directe ministeriele verantwoordelijkheid. Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw, dat met het Rijk achtervang is voor de sector, krijgt een grotere rol bij saneringen.

Doel van de duidelijker taakafbakening van corporaties moet voorkomen dat ze in commerciële projecten stappen, waarvan de verliezen ten koste gaan van de huurders. Ook draagt de focus volgens het kabinet bij aan eerlijker concurrentieverhoudingen. Het streven is om de stelselherziening per 1 januari 2015 in te laten gaan.