Deze ontwikkeling is niet alleen een drama voor projectontwikkelaars, bouwbedrijven en toeleveranciers. Het is ook een financieel drama voor de meeste gemeenten. Tot de crisis was de grondexploitatie jarenlang een enorme cash cow voor gemeenten. De laatste jaren is dit niet meer het geval. Aangekochte gronden moeten worden afgewaardeerd en vaak moet een ontwikkelaar schadeloos worden gesteld voor het gemis aan inkomsten op de bouwclaim.

Door het achterblijven en schrappen van nieuwbouwplannen, blijven veel aangekochte gronden voorlopig braak liggen. Gemeenten kunnen goedkoop financieren, maar er zijn gemeenten die tussen de 7.000 en 20.000 euro rente per dag betalen  op de financiering van de door hen aangekochte gronden. Deze rentelasten willen zij graag gecompenseerd zien en met de normale opbrengsten voor het verpachten van gronden ten behoeve van landbouw (zo’n 700 tot 1.200 euro per hectare per jaar) lukt dit niet.

Voor de provincie Gelderland voert Green Spread nu een project uit  dat gericht is op het tijdelijk anders bestemmen (TAB) van voor woningbouw aangekochte gronden van de gemeenten in Gelderland. Een dergelijk project hebben wij in 2011 ook uitgevoerd voor de gemeente Zwolle voor de uitbreiding van Stadshagen. Alle soorten van TAB zijn daarin uitgewerkt, van visvijvers tot rietplantages, van kunstroutes tot en met moestuinen en van golfbanen tot en met elektrische racebanen, uiteraard gevoed door zonnepanelen!

Nu doen we dus weer zo’n project en gaan we bij alle gemeenten in de Provincie Gelderland op bezoek. Ook nu kijken we weer naar een brede invulling van TAB, maar bijna overal waar we komen, ligt de focus op zonne-energie. Dat is ook logisch, want de prijzen voor zonnepanelen zijn meer dan gehalveerd, de techniek is relatief simpel, het is (zeker in vergelijking met wind of biomassa) snel te realiseren, er is nog geen sprake van het NIMBY-effect en de gemeenten zijn vaak vol verwachting over het financiële rendement.

Af en toe merken we wel dat de verwachtingen te hooggespannen zijn. We komen verhalen tegen waar partijen grond van de gemeente willen inzetten en 1 euro per m2 per jaar bieden als pacht. Dit komt neer op 10.000 euro per hectare per jaar en dat klinkt een gemeente al snel als muziek in de oren, ondanks het feit dat de rentekosten hier soms maar net en vaak niet volledig mee gedekt worden. Green Spread is zelf bij een aantal grote grondgebonden PV-projecten betrokken en onze ervaring is dat dit soort grondvergoedingen vaak helemaal niet uit kunnen in een businesscase, zelfs niet als er rekening gehouden wordt met alle fiscale optimalisatiemogelijkheden, laagrentende financiering en subsidies. Tenzij in de businesscase voor het gemak de leges niet worden meegenomen, als er geen rekening wordt gehouden met onroerende zaak belasting en allerlei andere kosten. Of wanneer er wordt gerekend met, op dit moment onrealistische, energieprijsstijgingen van 6,5 procent per jaar of zelfs nog hoger.

Om weer wat realiteitszin te creëren, heeft Green Spread een aantal scenario’s uitgewerkt. Een scenario waarin de gemeente zelf investeert en exploiteert zonder subsidies, eenzelfde scenario met subsidies (SDE+), een scenario met fiscale optimalisatie en een scenario dat anticipeert op de uitwerking van het nieuwe regeerakkoord. Dit doen we voor locaties van 1, 2, 5, 10, 25 en 50 hectare. Hierbij gaan we er vanuit dat het gaat om één aansluiting en om een efficiënte inrichting, uiteraard rekening houdend met beveiliging voor diefstal en vandalisme. Zo krijgen gemeenten en andere grondbezitters meteen een goede inschatting van het mogelijke rendement en kunnen we hopelijk voorkomen dat de verwachting wordt gewekt dat zonnepanelen op braakliggende gronden de verliezen op de grondexploitatie kunnen compenseren.