Woningcorporaties die nieuwe vragen moeten formuleren voor een CO2-neutrale, circulaire woningvoorraad, die bovenal betaalbaar moet zijn. Een bouwindustrie, die geïntegreerd in netwerken, nieuw aanbod moet genereren, innovatieve concepten en producten, met de daaraan verbonden nieuwe services en prestatiegaranties, op basis van levensduurkosten, gefaciliteerd door alle nieuwe mogelijkheden van digitalisering en big data.

De overheid krijgt haast, en kennisinstellingen zoeken elkaar op. De gaskraan gaat versneld dicht, het klimaatakkoord is bijna van alle handtekeningen voorzien. In de Bouwagenda staan heel veel prangende vragen benoemd, een nieuw Bouw en Techniek Innovatiecentrum (BTIC) gaat kennis en innovatie genereren voor deze agenda. Vijf programma’s zijn in ontwikkeling: (1) Integrale wijkaanpak in de energietransitie, (2) Digitalisering, (3) Circulariteit, (4) Infrastructuur (bruggen en sluizen) en (5) Gebiedsontwikkeling en klimaatadaptatie.

Het eerste programma Integrale wijkaanpak in de energietransitie gaat naar verwachting begin 2019 met grotendeels publieke financiering van start. TNO, 4TUBouw en Hogescholen werken in het BTIC samen. Nu eens geen competitie tussen onderzoekers en eindeloos onderzoeksvoorstellen indienen, en vaak ook weer weggooien, maar snel aan de slag. Bijvoorbeeld met de vraag hoe woningcorporaties de vraag naar conceptuele renovaties kunnen stellen, hoe goedkopere producten voor verschillende woningtypen tot stand kunnen komen, en hoe standaardisering samen kan gaan met maatwerk. Het BTIC vergeet gelukkig de uitvoering niet.

Onderdeel van het BTIC is een ‘Human Capital agenda van de bouw’. Er is grote behoefte aan integrale vernieuwing van scholing in alle lagen van het onderwijs van WO, HBO en MBO om nieuwe competenties te ontwikkelen voor de veranderingen in de gebouwde omgeving.

Ondertussen is de opgave groot, heel groot. Haast is geboden, wachten loont niet, wel een verstandige besluitvorming en een goede uitvoering. We moeten beginnen waar het kan, waar de kans op spijt van genomen maatregelen verwaarloosbaar is het moment gunstig is. Meer kennis en innovaties zijn hard nodig, maar duurzaam beleid en uitvoering ook.